‘ऑपरेशन सिंदूर’ च्या सन्मानार्थ भुजमध्ये ‘सिंदूर वन’ बांधले जाणार: 20 एकरमध्ये बांधल्या जाणाऱ्या जंगलात पर्यटकांना राफेल, S-400, ब्राह्मोसच्या प्रतिकृती पाहता येतील

गुजरात सरकारने कच्छ जिल्ह्यात ‘ऑपरेशन सिंदूर’ ला सन्मानित करण्यासाठी एक महत्त्वाची घोषणा केली आहे. भूज शहराजवळ २० एकरवर सिंदूर जंगल बांधले जाईल. हे जंगल पंतप्रधान मोदींनी अलीकडेच ज्या ठिकाणी सभा घेतली त्या ठिकाणी बांधले जाईल. या जंगलात पर्यटकांना एस-४००, आयएनएस विक्रांत, राफेलच्या प्रतिकृती पाहता येतील. गुजरात सरकारकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, हे ‘सिंदूर जंगल’ २०२७ पर्यंत तयार होईल.

याबाबत कच्छचे जिल्हाधिकारी आनंद पटेल म्हणाले की, ऑपरेशन सिंदूर दरम्यान आपले सैन्य, सरकार आणि समाज यांनी एकत्रितपणे आपापल्या जबाबदाऱ्या पार पाडल्या. कच्छ जिल्ह्यातील नागरिकांनीही या ऑपरेशनमध्ये मोठे योगदान दिले. येणाऱ्या पिढ्यांना ऑपरेशन सिंदूरचा इतिहास कळू शकेल आणि त्यांचा अभिमान वाटू शकेल. यासाठी भुज शहराजवळील सुमारे २० एकर जमिनीवर ‘सिंदूर वन’ बांधण्याची योजना आखण्यात आली आहे. जंगलासाठी जमीन ओळखण्यात आली आहे. ते वन प्रशासन आणि वन विभाग बांधेल.

जंगलात सिंदूरची झाडे देखील लावली जातील कच्छ जिल्हा वनसंरक्षक संदीप कुमार यांनी दिव्य मराठीला सांगितले की, राज्य सरकारने २ कोटी रुपयांचे अनुदान वाटप केले आहे. ज्याअंतर्गत आजपासून ८ हेक्टर जमिनीवर सर्वेक्षणाचे काम सुरू होईल आणि वनक्षेत्रात खड्डे खोदून आणि पाण्याची व्यवस्था करून ३५ ते ४० हजार प्रजातींच्या वनस्पती लावल्या जातील.

ही रोपे ठिबक पद्धतीने लावली जातील. ज्यामध्ये सिंदूर रोपांची संख्या विशेष असेल. या सर्व प्रक्रिया वर्षाच्या अखेरीस पूर्ण केल्या जातील. त्यानंतर, ऑपरेशन सिंदूर थीमवर आधारित एक विशेष प्रकल्प राबविला जाईल. यासाठी, डिझाइन ग्राफिक्स तयार केले जातील आणि सरकारकडे मंजुरीसाठी पाठवले जातील. जी काही मंजुरी मिळेल त्यावर काम केले जाईल.

सुरक्षा दलांच्या कामगिरीचे प्रदर्शन केले जाईल सुंदरवनमध्ये नौदलाच्या विक्रांत जहाजाची झलक, लष्कर, बीएसएफ आणि हवाई दलाचे पराक्रम दाखवणारी शस्त्रे, आधुनिक विमानांच्या प्रतिकृती, ड्रोन प्रणाली इत्यादी पाहायला मिळतील. स्थानिक लोकांना भेट देण्यासाठी आणि अभिमानाची भावना अनुभवण्यासाठी आणि देशाच्या लष्करी पराक्रमाचे दर्शन घेण्यासाठी हे ठिकाण असेल. लोकांना ताजी हवा देखील अनुभवता येईल. तथापि, प्रवेश शुल्काबद्दल काहीही सांगण्यास त्यांनी नकार दिला.

यासाठी मंगळवारपासून निधी आणि नियोजनासह काम सुरू करण्यात आले आहे. सीसीएफ डॉ. संदीप कुमार यांनी वन विभाग कार्यालयात पश्चिम कच्छचे उपवनसंरक्षक हर्ष ठक्कर यांच्यासह वरिष्ठ अधिकाऱ्यांसोबत बैठक घेतली आणि नियोजनाच्या मुद्द्यावर चर्चा केली. देशातील अद्वितीय सिंदूर जंगल निर्माण करण्यासाठी राज्य सरकार आणि केंद्र सरकार थेट मार्गदर्शन करत आहेत.

भूजमधील भूकंपग्रस्तांच्या स्मृतिप्रीत्यर्थ बांधलेले ‘स्मृतिवन’.

आशियातील सर्वात मोठे स्मारक उद्यान भूज येथे आहे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या स्वप्नातील प्रकल्पांतर्गत, भुजिया टेकड्यांमध्ये ४७० एकर जमिनीवर ४०० कोटी रुपये खर्चून स्मृतिवन नावाचे भूकंप स्मारक बांधण्यात आले आहे. हे स्मारक देशातील पहिले भूकंप स्मारक उद्यान आहे आणि आशियातील सर्वात मोठ्या स्मारक संग्रहालयात स्थित आहे. १० वर्षांच्या कठोर परिश्रमानंतर, २०२२ मध्ये पंतप्रधान मोदींच्या हस्ते जागतिक दर्जाच्या स्मारक उद्यानाचे उद्घाटन करण्यात आले. हे स्मारक कच्छच्या लोकांसाठी सहानुभूतीचे केंद्र आहे तसेच बाहेरील लोकांना भौगोलिक, सांस्कृतिक आणि भावनिक माहिती देते. येथे, २००१ च्या भूकंपात प्राण गमावलेल्या १३,८०५ लोकांच्या स्मृती कायम ठेवण्यासाठी, मृतांची नावे एका शिल्पात्मक फलकावर कोरलेली आहेत, जी जिल्ह्यातील प्रत्येक तालुक्यानुसार स्वतंत्र फलक म्हणून ठेवली जाते.

२०२४ मध्ये, स्मृतीवन भूकंप संग्रहालयाची जगातील ७ सर्वात भव्य संग्रहालयांमध्ये निवड झाली. युनेस्कोकडून पुरस्कार मिळाल्यानंतर, या संग्रहालयाची कीर्ती केवळ देशातच नाही, तर परदेशातही पसरली आहे. कच्छच्या रणाच्या वेळी येथे परदेशी लोकांची मोठी गर्दी होती.