21 तासांपूर्वी
- कॉपी लिंक
कुंदनलाल सैगल हे भारतीय चित्रपटसृष्टीतील सुरुवातीच्या स्टारमध्ये गणले जातात. १९३५ च्या ‘देवदास’ चित्रपटातील मुख्य भूमिकेतून कुंदन यांना प्रसिद्धी मिळाली. अभिनेता असण्यासोबतच ते एक गायकही होते. तथापि, त्यांचे वैयक्तिक जीवन दारूवर अवलंबून राहिले. यामुळे त्यांचे आरोग्य बिघडले आणि त्यांचे यकृत इतके खराब झाले की ते कधीही बरे होऊ शकले नाहीत.
जानेवारी १९४७ मध्ये त्यांचे निधन झाले. त्यावेळी ते ४२ वर्षांचे होते. असेही म्हटले जाते की त्यांच्याकडे फारसे पैसे नव्हते. ते त्यांच्या मूळ गावी जालंधरला परतले होते आणि तिथे त्यांची गायन आणि अभिनय कारकीर्द पुन्हा सुरू करण्याचा प्रयत्न करत होते.
कुंदन देशभरात अनेक लहान-मोठी कामे करत असत. ते साड्या आणि टाइपरायटर विकायचे. ते शिमला येथील एका हॉटेलमध्येही काम करायचे, पण गाण्याची त्यांची आवड त्यांना कोलकात्याला घेऊन गेली कारण त्यावेळी कोलकाता चित्रपट आणि मनोरंजनाचे एक मोठे केंद्र होते.
कुंदनलाल सहगल यांनी त्यांच्या कारकिर्दीत ३६ चित्रपटांमध्ये काम केले. यामध्ये २८ हिंदी, ७ बंगाली आणि १ तमिळ चित्रपटाचा समावेश होता.
कोलकात्यातील न्यू थिएटर्सने त्यांना २०० रुपये दरमहा पगाराची नोकरी देिली कोलकातामध्ये, त्यांना न्यू थिएटर्स नावाच्या एका निर्मिती कंपनीने २०० रुपये प्रति महिना या मानधनावर करारबद्ध केले. त्यांचे पहिले काही चित्रपट चांगले चालले नाहीत, परंतु १९३४ हे वर्ष त्यांच्या कारकिर्दीसाठी महत्त्वाचे ठरले. ‘चंडीदास’ चित्रपटातील ‘प्रेम नगर’ हे गाणे हिट झाले.
पुढच्याच वर्षी त्यांनी ‘देवदास’ मध्ये काम केले, ज्याने त्यांच्या कारकिर्दीला नवीन उंचीवर नेले.
कुंदनलाल सैगल यांनी एकूण १८५ गाणी गायली, त्यापैकी १४२ चित्रपटगीते आणि ४३ चित्रपट-नसलेली गाणी होती. हिंदीमध्ये ११० चित्रपटगीते आणि ३७ चित्रपट-नसलेली गाणी, बंगालीमध्ये ३० चित्रपटगीते आणि २ चित्रपट-नसलेली गाणी होती.
द इंडियन एक्सप्रेसच्या वृत्तानुसार, कुंदन यांनी एकदा किदार शर्माला सांगितले होते की, “मी एक साधा माणूस आहे. मला अभिनयाचा अनुभव नाही. मी आधी सेल्समन होतो. गाणे हा माझा छंद आहे.”
किदार शर्मा यांनी त्यांच्या आत्मचरित्रात लिहिले आहे- “सहगलचे दोन छंद होते- संगीत आणि दारू. एकाने त्यांना घडवले आणि दुसऱ्याने त्यांना उद्ध्वस्त केले.”
किदार शर्मा यांनी त्यांच्या पुस्तकात असेही लिहिले आहे की संगीत दिग्दर्शक नौशाद यांनी सहगल यांना एक गाणे मद्यधुंद अवस्थेत आणि एक गाणे मद्य न घेता गाण्यास सांगितले होते. नंतर नौशाद यांनी मद्यधुंद अवस्थेत गायलेले गाणे निवडले.
दारू पिल्याशिवाय गाणी रेकॉर्ड करत नसत
१९४१ मध्ये, सहगल रणजीत मूव्हीटोनसोबत काम करण्यासाठी मुंबईत आले. त्यांनी रणजीत मूव्हीटोनसोबत एक करार केला ज्यानुसार त्यांना प्रत्येक चित्रपटासाठी एक लाख रुपये मिळणार होते. त्या काळानुसार ही रक्कम खूप मोठी होती. येथे त्यांनी अनेक हिट चित्रपटांसाठी गाणी गायली, परंतु ते मद्यपी बनले. असे म्हटले जात होते की ते दारू पिऊन गाणी रेकॉर्ड करत असत.
कुंदनलाल सहगल यांच्या पत्नीचे नाव आशा राणी होते. त्यांना तीन मुले आणि एक दत्तक मुलगी दुर्गेश नंदिनी होती.
त्याच वेळी, किदार शर्मा यांनी त्यांच्या पुस्तकात कुंदन यांच्या व्यक्तिमत्त्वाच्या संवेदनशीलतेबद्दल एक किस्सा लिहिला. त्या वेळी सेहगल साड्या आणि टाईपरायटर विकायचे. ते एका गरीब मुलीच्या घराजवळून जात असत तिला त्यांच्या बॉक्समध्ये ठेवलेली हिरवी साडी आवडायची, पण ती विकत घेऊ शकत नव्हती.
एके दिवशी मुलगी म्हणाली, “उद्या माझ्याकडे दहा रुपये असतील, तू ये.”
‘देवदास’ चित्रपटाचे संवाद चित्रपट दिग्दर्शक, लेखक आणि गीतकार किदारनाथ शर्मा यांनी लिहिले.
दुसऱ्या दिवशी जेव्हा सेहगल तिथे गेले तेव्हा त्यांना कळले की मुलगी मरण पावली आहे. त्यांनी हिरवी साडी तिच्या भावाला दिली जेणेकरून ती तिच्या अंत्यसंस्कारात वापरता येईल. या घटनेने ते इतके दुःखी झाले की त्यांनी साड्या विकणे बंद केले.
एकदा एका पार्टीत, कुंदन किदार शर्माला म्हणाले – “चला बाहेर जाऊया, थोडी ताजी हवा घेऊया.”
शर्मांच्या लक्षात आले की सेहगलला दुरून कोणाचा तरी आवाज ऐकू आला आहे. तिथे एक आंधळा भिकारी गात होता. त्याच्या गायनाने सेहगल इतके प्रभावित झाले की त्यांनी त्यांच्या खिशात जे काही होते ते त्याला दिले.
नंतर त्यांनी शर्माला सांगितले, “मी त्याला पाच हजार रुपये दिले.” शर्माने आश्चर्य व्यक्त केले तेव्हा सेहगल म्हणाले, “तुम्हाला वाटते का की पैसे देणारी व्यक्ती ते देण्यापूर्वी ते मोजते?”
Doonited Affiliated: Syndicate News Hunt
This report has been published as part of an auto-generated syndicated wire feed. Except for the headline, the content has not been modified or edited by Doonited
