न्यायमूर्ती प्रतिभा WIPO सल्लागार मंडळाच्या अध्यक्षपदी: IPR पॉलिसी थिंक टँक टीममध्ये काम, केंब्रिजमधून LLM, संपूर्ण प्रोफाइल जाणून घ्या

न्यायमूर्ती प्रतिभा एम. सिंह यांची जागतिक बौद्धिक संपदा संघटनेच्या (WIPO) सल्लागार मंडळाच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती करण्यात आली आहे. त्यांची नियुक्ती २०२५-२०२७ या कालावधीसाठी करण्यात आली आहे. न्यायमूर्ती प्रतिभा या दिल्ली उच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीश आहेत.

WIPO सल्लागार मंडळात विविध देशांतील १० न्यायाधीशांचा समावेश आहे. या सल्लागार मंडळाच्या अध्यक्ष न्यायमूर्ती प्रतिभा एम. सिंह असतील.

न्यायमूर्ती प्रतिभा बंगळुरू येथील युनिव्हर्सिटी लॉ कॉलेजमध्ये टॉपर होत्या. त्यांनी अमेरिकेतील शिकागो येथे झालेल्या फिलिप सी. जेसप मूट कोर्ट स्पर्धेत भारताचे प्रतिनिधित्व केले.

कायद्याचे शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर, त्यांना केंब्रिज कॉमनवेल्थ ट्रस्टकडून ODASSS शिष्यवृत्ती मिळाली. यामुळे त्यांना युनायटेड किंग्डममधील केंब्रिज विद्यापीठात प्रवेश मिळाला. त्यांनी केंब्रिजमधून एलएल.एम. पदवी मिळवली. १९९१ मध्ये त्यांनी दिल्ली बार कौन्सिलमध्ये प्रवेश घेतला.

आयपी अ‍ॅडव्होकेट म्हणून करिअरची सुरुवात

त्यानंतर, प्रतिभांनी बौद्धिक संपदा (आयपी) वकील म्हणून तिच्या कारकिर्दीला सुरुवात केली. या काळात त्यांनी पेटंट, ट्रेडमार्क, डिझाइन, कॉपीराइट, इंटरनेट कायदा आणि वनस्पतींच्या जातींसह विविध महत्त्वाच्या बाबी हाताळल्या. नंतर त्यांनी सिंग अँड सिंग या लॉ फर्मच्या व्यवस्थापकीय भागीदार म्हणून काम केले, जिथे त्यांनी व्यावसायिक वाद, मध्यस्थी, मीडिया, शिक्षण आणि नियामक बाबींवर काम केले.

दिल्ली उच्च न्यायालयाने अमिकस क्युरी नियुक्त केले

न्यायमूर्ती प्रतिभा यांनी नियमितपणे सर्वोच्च न्यायालय, दिल्ली उच्च न्यायालय, टीडीएसएटी, आयपीएबी आणि ट्रेडमार्क आणि पेटंट कार्यालयासमोर वकिली केली. या काळात, दिल्ली उच्च न्यायालयाने कॉपीराइट कार्यालयाचे कामकाज सुधारण्यासाठी त्यांची अमिकस क्युरी म्हणून नियुक्ती केली.

त्यानंतर त्यांनी भारताचे पहिले राष्ट्रीय बौद्धिक संपदा हक्क (IPR) धोरण, २०१५ तयार करणाऱ्या IPR थिंक टँक टीममध्ये काम केले.

प्रतिभा पेटंट परीक्षा सुधारण्यासाठीच्या उच्चस्तरीय समितीच्या सदस्य होत्या. पेटंट (२००२), कॉपीराइट (२०१२) आणि भौगोलिक संकेत (जीआय) कायद्यांमधील बदलांवरील संसदीय समित्यांना शिफारसी सादर करण्यासाठी त्यांना आमंत्रित करण्यात आले होते. त्या भारतीय उद्योग महासंघाच्या (सीआयआय) आयपीआरवरील राष्ट्रीय सुकाणू समितीच्या सदस्या देखील होत्या.

२०२१ आणि २०२२ मध्ये, न्यायमूर्ती प्रतिभा यांचा सलग दोन वर्षे मॅनेजिंग आयपीने ‘आयपीमधील ५० सर्वात प्रभावशाली व्यक्तींच्या’ यादीत समावेश केला होता.

२०२२ मध्ये, न्यायमूर्ती प्रतिभा यांना केंब्रिज विद्यापीठातील ह्यूजेस हॉलचे मानद फेलो म्हणून नियुक्त करण्यात आले, आणि हा सन्मान मिळवणाऱ्या त्या पहिल्या भारतीय न्यायाधीश ठरल्या. त्या सध्या मुंबईतील महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ (MNLU) येथील सेंटर फॉर रिसर्च इन आयपीच्या सल्लागार सदस्य आहेत.

न्यायाधीशांच्या सल्लागार मंडळात १० न्यायाधीश

WIPO सल्लागार मंडळात न्यायाधीश प्रतिभा एम. सिंह यांच्यासह एकूण १० न्यायाधीशांचा समावेश आहे. इतर प्रतिष्ठित न्यायाधीशांमध्ये लुईस अँटोनियो कॅमार्गो व्हेर्गारा (पनामा), डू वेइक (चीन), झानार डुइसेनोवा (कझाकस्तान), मोहम्मद एल्गेंड (इजिप्त), जीन-क्रिस्टोफ गायत (फ्रान्स), मायकेल मॅन्सन (कॅनडा), मुस्तफर मोहम्मद सियानी (टांझानिया), सव्वास पापासाव्वास (लक्झेंबर्ग) आणि वू सुंग्योप (कोरिया) यांचा समावेश आहे.