परीक्षा पे चर्चा – मोदींचा विद्यार्थ्यांना सल्ला: म्हणाले- प्रत्येकाकडे 24 तास असतात, अभ्यास न करण्याची सबब सांगू नका, वेळेचे व्यवस्थापन शिका

‘परीक्षा पे चर्चा’ च्या आठव्या आवृत्तीत, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी दहावी आणि बारावीच्या विद्यार्थ्यांशी बोर्ड परीक्षांबद्दल बोलले.

पंतप्रधानांनी विद्यार्थ्यांना सांगितले- आपल्याकडे दिवसाचे फक्त २४ तास आहेत. काही लोक इतक्या वेळेत सर्वकाही करतात, तर काही जण म्हणतात की त्यांच्याकडे वेळ नाही. अशा परिस्थितीत वेळेचे व्यवस्थापन शिकणे खूप महत्वाचे आहे.

पालक आणि शिक्षकांनी मुलांवरील दबाव कमी करावा, वाढवू नये ‘देवाने आपल्याला अनेक गुण दिले आहेत आणि काही कमतरताही दिल्या आहेत.’ आपण विचार केला पाहिजे की परीक्षा जास्त महत्त्वाची आहे की जीवन.

पहिली गोष्ट म्हणजे कुटुंब दबाव आणते. जर एखाद्या मुलाला कलाकार व्हायचे असेल तर त्याला इंजिनिअर व्हायला सांगितले जाते. पालकांनो, कृपया तुमच्या मुलांना समजून घ्या. त्यांना जाणून घ्या. त्यांच्या इच्छा समजून घ्या, त्यांच्या क्षमता समजून घ्या. त्याच्याकडे असलेली क्षमता पहा. कृपया त्याला मदत करा. जर त्यांना खेळात रस असेल तर स्पर्धा पाहण्यासाठी जा.

दुसरे म्हणजे, शिक्षक देखील वातावरण निर्माण करतात. ते ४ मुलांना सांत्वन देतो आणि इतरांना मोजत नाही. तुम्ही तुलना करू नये. जर तुम्हाला काही सांगायचे असेल तर वेगळे सांगा की तुम्ही मेहनती आहात, यावर थोडे अधिक काम करा. विद्यार्थी देखील याचा विचार करेल.

ध्येय असे बनवा जे तुमच्या आवाक्यात असेल बहुतेक लोक स्वतःशी स्पर्धा करत नाहीत, ते इतरांशी स्पर्धा करतात. जो स्वतःशी स्पर्धा करतो, त्याचा आत्मविश्वास कधीच तुटत नाही. लक्ष्य नेहमीच असे असले पाहिजे जे पोहोचण्याच्या आत असेल, पण आकलनात नाही. ९५% गुण मिळवण्याचे लक्ष्य होते आणि जर तुम्हाला ९३% मिळाले तर तुम्ही यशस्वी आहात.

शरीरावर नियंत्रण मिळवण्यासाठी प्राणायाम करा तुम्ही या धबधब्याचा आवाज ऐका. तुम्हाला आवाज ऐकू येतो. तुम्ही लोकांनी ध्यान करावे. तुमच्या मनात काय चालले आहे याचाही विचार करा. जर तुम्ही हे करत असाल तर तुम्ही एकाग्र आहात. त्रास आणि चिंतांपासून मुक्त होण्यासाठी प्राणायाम करा. तुमच्या शरीरावर तुमचे नियंत्रण असेल. घरी सर्वांना एकत्र करा आणि हास्य चिकित्सा करा. आनंदाची स्वतःची ताकद असते.

तुमच्या मनातलं तुमच्या पालकांना सांगा, तुम्हाला कधीही ताण येणार नाही ‘जर एक क्षण जगला नाही तर तो निघून जाईल आणि कधीही परत येणार नाही.’ तुम्ही तो जगा. वारा वाहत आहे, तुम्ही लक्ष देत नव्हता, पण जर तुम्ही लक्ष दिले तर तुम्हाला ते जाणवू लागेल.

लक्षात ठेवा की पूर्वी तुम्ही तुमच्या भावाशी खूप बोलत होता, पण आता तुम्ही बोलत नाही. पूर्वी तो शाळेतून परतल्यानंतर आईला सगळं सांगायचा, आता तो तसं करत नाही. हळूहळू आणि हळूहळू, तुम्ही आकुंचन पावू लागता. यानंतर तुम्ही नैराश्यात जाता. तुम्ही तुमच्या अडचणी कोणालाही न डगमगता सांगाव्यात.

पूर्वी आपल्या समाजात सुव्यवस्था होती. आमचे कुटुंबच एक विद्यापीठ होते. मी माझ्या आजी-आजोबा, वडील आणि आईशी बोलत असे. या लोकांनी सांगितलेल्या गोष्टी ऐकून तुम्हाला असं वाटलं की कोणीतरी लक्ष देणार आहे.

सर्वांकडे २४ तास आहेत, वेळेचे व्यवस्थापन शिकणे महत्त्वाचे

जास्तीत जास्त, एका दिवसात फक्त २४ तास असतात. काही लोक इतक्या वेळेत सगळं पूर्ण करतात, तर काही जण अभ्यासासाठी वेळ मिळत नाही म्हणून रडत राहतात. खरंतर त्यांना त्यांचा वेळ कसा व्यवस्थापित करायचा हे माहित नाही. एक मित्र आला की आपण गप्पा मारू लागलो. तो दिवस असाच घालवला. आपण आपल्या वेळेचा जास्तीत जास्त वापर कसा करायचा याचा विचार केला पाहिजे.

शिकवताना, बहुतेक शिक्षक आम्हाला प्रश्नांची उत्तरे लिहिण्यास सांगतात. आयुष्यात लिहिण्याची सवय लावली पाहिजे. मी अहमदाबादमधील एका शाळेत गेलो होतो जिथे एका मुलाच्या पालकांनी त्याला शाळेतून काढून टाकत असल्याचे पत्र लिहिले होते. नंतर, एक टिंकरिंग लॅब सुरू झाली आणि मुलाने त्यात वेळ घालवू लागला. त्या मुलाने एक रोबोट बनवला. त्याच्याकडे काही विशेष शक्ती आहेत, शिक्षकाने त्या ओळखल्या पाहिजेत.

तुमचे सर्व मित्र आठवतात, त्यांची पूर्ण नावे लिहिता येतील का? याचा अर्थ असा की ज्या व्यक्तीला तुम्ही तुमचा चांगला मित्र मानता त्या व्यक्तीबद्दल तुम्हाला फारसे माहिती नाही. मग विचार करा की तुम्ही त्याचे गुण लिहू शकता का. यानंतर तुम्हाला प्रत्येक गोष्टीत सकारात्मकता शोधण्याची सवय लागेल.

मुलांना पुस्तकांचे तुरुंग नव्हे तर मोकळे आकाश हवे

पंतप्रधान म्हणाले – बरं, तुम्ही नाचता तेव्हा तुम्हाला कसे वाटते? छान वाटते, बरोबर? तुम्ही तुमच्या पालकांना समजावून सांगितले पाहिजे की जर तुम्ही सतत अभ्यास केला तर ताण येईल. जर तुम्ही काहीतरी वेगळे केले तर ताण येणार नाही. आपण पुढच्या वर्गात जाण्यासाठी अभ्यास करतो.

जर आपण मुलांना भिंतीत बंद केले आणि पुस्तकांचा तुरुंग बनवला तर मुले कधीही विकसित होऊ शकणार नाहीत. त्यांना मोकळे आकाश आणि त्यांच्या आवडीच्या गोष्टी हव्या आहेत. जर मुल त्याच्या आवडीच्या गोष्टी करत असेल तर तो अभ्यासही करेल.

नेता होण्यासाठी, ‘जिथे कमी, तिथे आम्ही’ ही भावना असणे आवश्यक आहे

पंतप्रधानांनी टीका करताना म्हटले की, बिहारचा मुलगा राजकारणाबद्दल बोलत नाही हे कसे शक्य आहे? बिहारचे लोक हुशार आहेत. नेतृत्वाची व्याख्या कुर्ता-पायजमा घालून स्टेजवर भाषणे देणे नाही. तुम्हाला स्वतःसाठी एक उदाहरण ठेवावे लागेल.

जर मॉनिटर म्हणाला की तू वेळेवर ये आणि मग मी येईन तर? त्याला वेळेवर यावे लागते, त्याला त्याचे गृहपाठ करावे लागते. त्याला सर्वांना मदत करावी लागते, त्यांच्या अडचणी समजून घ्याव्या लागतात आणि काळजी घ्यावी लागते. लोकांना वाटेल की तो माझी काळजी घेतो. तो तुम्हाला आदर देईल. तुम्हाला स्वतःचे वर्तन बदलावे लागेल. तुमच्या आजूबाजूचे लोक तुम्हाला नेता म्हणून स्वीकारतील.

नेत्याने टीमवर्क शिकणे खूप महत्वाचे आहे. जर तुम्ही एखाद्याला काम दिले तर त्याची अडचण शोधावी लागेल. एक तत्व बनवा – जिथे कमी, तिथे आम्ही. लोकांचा विश्वास तुमच्या नेतृत्वाला ओळखेल.

तुम्हाला स्वतःशी लढायला शिकावे लागेल – पंतप्रधान तुम्ही नेहमीच स्वतःला आव्हान देत राहिले पाहिजे. मागच्या वेळी मला ३० गुण मिळाले होते म्हणून मला ३५ मिळवावे लागतील. बरेच लोक स्वतःच्या लढाया स्वतः लढत नाहीत. जर तुम्हाला स्वतःशी लढायचे असेल तर तुम्हाला स्वतःला भेटावे लागेल. आयुष्यात मी काय बनू शकतो याचा कधी विचार केला आहे का? तुम्ही स्वतःला विचारले पाहिजे. हळूहळू मन कुठेतरी एकाग्र करावे. मग तुम्हाला कळेल की तुम्हाला कोणत्या आव्हानाला तोंड द्यावे लागेल.

क्रिकेटपटू फक्त चेंडू पाहतो, तो स्टेडियमचा आवाज ऐकत नाही: पंतप्रधान मोदी

पंतप्रधान म्हणाले – जर तुम्हाला काही विशिष्ट गुण मिळाले नाहीत तर तुमचे आयुष्य उद्ध्वस्त होईल असा दबाव आहे. घरी दबाव आहे. तुमच्यापैकी किती जण क्रिकेट सामने पाहतात? तुम्ही खेळताना स्टेडियममधून आवाज येत असतो हे तुम्ही नक्कीच लक्षात घेतले असेल. सगळेजण सहा आणि चार असे ओरडत राहतात. फलंदाज तुमचे ऐकतो आणि चेंडूकडे पाहतो. जर त्याने आवाजावर वाजवायला सुरुवात केली तर तो बाहेर पडेल. फलंदाजाचे संपूर्ण लक्ष चेंडूवर असते. आवाजांवर नाही. जर तुम्ही फक्त अभ्यासावर लक्ष केंद्रित केले तर तुम्ही दबावावर मात करू शकाल.

१२ सेलिब्रिटींची सहभाग

या वर्षी हा कार्यक्रम एका नवीन परस्परसंवादी स्वरूपात होत आहे. यावेळी अनेक सेलिब्रिटी देखील यात सहभागी होत आहेत. संपूर्ण कार्यक्रम ८ भागांमध्ये विभागला गेला आहे ज्यामध्ये विविध क्षेत्रातील १२ सेलिब्रिटी मुलांच्या प्रश्नांची उत्तरे देतील.

हा शो ८ भागांमध्ये आहे

संपूर्ण कार्यक्रम ८ भागांमध्ये आहे. १२ सेलिब्रिटींव्यतिरिक्त, यूपीएससी, सीबीएसई आणि जेईई उत्तीर्ण झालेले टॉपर्स आणि परीक्षा पे चर्चाच्या मागील आवृत्त्यांमध्ये सहभागी झालेले विद्यार्थी त्यांचे अनुभव सांगत आहेत.

पहिला: मन आणि शरीर आवृत्ती

यामध्ये, प्रेरक वक्ते सद्गुरु आंतरिक शांतीच्या मार्गाबद्दल सांगतील. तयारी करताना तणावमुक्त कसे राहायचे.

दुसरा: टेक आणि एआय संस्करण

तंत्रज्ञानाचा प्रभावशाली गौरव चौधरी आणि एडलवाईस म्युच्युअल फंडच्या एमडी आणि सीईओ राधिका गुप्ता या भागात विद्यार्थी तंत्रज्ञानाचा वापर त्यांच्या अभ्यास भागीदार म्हणून कसा करू शकतात हे स्पष्ट करतील.

तिसरा: क्रीडा आवृत्ती

यामध्ये, अवनी लेखरा, मेरी कोम आणि सुहास हे खेळाडू एलवाय विद्यार्थ्यांना परीक्षेदरम्यान दबाव व्यवस्थापित करण्यास शिकवतील.

चौथा: कलाकार आवृत्ती

यामध्ये अभिनेते विक्रांत मेस्सी आणि भूमी पेडणेकर परीक्षेदरम्यान लक्ष केंद्रित करण्याबद्दल आणि स्मरणशक्ती मजबूत ठेवण्याबद्दल बोलतील.

पाचवा: पोषण बेरीज

यामध्ये, शेफ सोनाली सबरवाल, पोषणतज्ञ रुजुता दिवेकर आणि आरोग्य प्रभावक रेवंत हिमत्सिंका विद्यार्थ्यांना मेंदूसाठी इंधन म्हणून काम करणाऱ्या पदार्थांबद्दल सांगतील. यासोबतच, यशासाठी कोणत्या प्रकारचे शरीर असावे हे देखील सांगितले जाईल.

सहावा: मानसिक आरोग्य आवृत्ती

यामध्ये बॉलिवूड अभिनेत्री दीपिका पदुकोण तिच्या मानसिक आरोग्याच्या प्रवासाबद्दल सांगणार आहे. यासोबतच, मानसिक आरोग्याशी संबंधित कलंक आणि त्यावर मात करण्याचे मार्ग यावर या सत्रात चर्चा केली जाईल.

सातवा: टॉपर्स चर्चा

मागील वर्षांच्या नीट, जेईई आणि बोर्ड परीक्षांचे टॉपर्स विद्यार्थ्यांसोबत त्यांचा प्रवास आणि यशाचे मंत्र शेअर करतील.

आठवा: पंतप्रधानांशी संवाद

यामध्ये पंतप्रधान मोदी मुलांच्या प्रश्नांची उत्तरे देतील.