नवी दिल्ली50 मिनिटांपूर्वी
- कॉपी लिंक
भारतीय नौदलाला लवकरच २६ राफेल सागरी लढाऊ विमाने मिळणार आहेत. सरकारी सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, भारताने फ्रान्सकडून २६ राफेल सागरी लढाऊ विमाने खरेदी करण्याच्या मेगा डीलला मान्यता दिली आहे. ६३ हजार कोटी रुपयांचा हा करार लवकरच होणार आहे.
यानंतर, फ्रान्स भारतीय नौदलाला २२ सिंगल-सीटर आणि ४ ट्विन-सीटर जेट सोपवेल. हिंद महासागरात चीनचा मुकाबला करण्यासाठी हे आयएनएस विक्रांतवर तैनात केले जातील.
२६ राफेल मरीन जेट विमानांच्या खरेदीबाबत दोन्ही देशांमध्ये गेल्या काही महिन्यांपासून चर्चा सुरू होती. २०१६ मध्ये हवाई दलासाठी ३६ विमाने खरेदी करताना ठेवलेल्या मूळ किमतीवर भारताला नौदलासाठी राफेल मरीनचा करार करायचा होता.
या कराराची माहिती पहिल्यांदा पंतप्रधान मोदींच्या २०२३ च्या फ्रान्स दौऱ्यादरम्यान समोर आली. यानंतर, संरक्षण मंत्रालयाने एक विनंती पत्र जारी केले, जे डिसेंबर २०२३ मध्ये फ्रान्सने स्वीकारले. यापूर्वी, सप्टेंबर २०१६ मध्ये, भारताने ५९ हजार कोटी रुपयांच्या करारात फ्रान्सकडून हवाई दलासाठी ३६ राफेल लढाऊ विमाने खरेदी केली होती.
चर्चेची पहिली फेरी जून २०२४ मध्ये झाली २६ राफेल-एम लढाऊ विमाने खरेदी करण्याच्या करारावरील चर्चेचा पहिला टप्पा जून २०२४ मध्ये सुरू झाला. त्यानंतर फ्रेंच सरकार आणि डसॉल्ट कंपनीच्या अधिकाऱ्यांनी संरक्षण मंत्रालयाच्या करार वाटाघाटी समितीशी चर्चा केली. एकदा करार अंतिम झाला की, फ्रान्स राफेल-एम जेट्ससह शस्त्रे, सिम्युलेटर, क्रूसाठी प्रशिक्षण आणि लॉजिस्टिक सपोर्ट प्रदान करेल.
या शस्त्रास्त्रांमध्ये हवेतून हवेत मारा करणारे अस्त्र क्षेपणास्त्र, भारतीय विशिष्ट वर्धित लँडिंग उपकरणे आणि विमानवाहू जहाजांमधून जेट चालवण्यासाठी आवश्यक उपकरणे यांचा समावेश आहे.
फ्रान्सने चाचण्यांदरम्यान भारतीय विमानवाहू जहाजांमधून राफेल जेटचे लँडिंग आणि टेक ऑफ कौशल्य दाखवले आहे, परंतु रिअल टाइम ऑपरेशन्ससाठी आणखी काही उपकरणे वापरावी लागतील.
राफेल मरीन जेट हिंद महासागरात तैनात केले जाईल नौदलासाठी खरेदी करण्यात येणारी २२ सिंगल-सीट राफेल-एम जेट्स आणि ४ डबल-ट्रेनर सीट राफेल-एम जेट्स हिंद महासागरात चीनचा मुकाबला करण्यासाठी आयएनएस विक्रांतवर तैनात केली जातील. भारतीय नौदल ही विमाने आंध्र प्रदेशातील विशाखापट्टणम येथील आयएनएस देगा येथे त्यांचा होम बेस म्हणून तैनात करेल.
नौदलाचे ट्विन-इंजिन जेट्स जगभरातील हवाई दलांद्वारे वापरल्या जाणाऱ्या जेट्सपेक्षा महाग असतात कारण त्यांना समुद्रात ऑपरेशन्ससाठी अतिरिक्त क्षमतांची आवश्यकता असते. यामध्ये अटक केलेल्या लँडिंगसाठी वापरले जाणारे लँडिंग गियर देखील समाविष्ट आहेत.
राफेल मरीन फायटर जेटची खास वैशिष्ट्ये कोणती …
- राफेल मरीन हे भारतात असलेल्या राफेल लढाऊ विमानांपेक्षा अधिक प्रगत आहे. त्याचे इंजिन अधिक शक्तिशाली आहे, त्यामुळे हे लढाऊ विमान आयएनएस विक्रांतवरून स्की जंप करू शकते.
- ते खूप कमी जागेतही उतरू शकते. याला ‘लहान उड्डाण केलेले लँडिंग’ असे म्हणतात.
- राफेलच्या दोन्ही प्रकारांमध्ये सुमारे ८५% घटक समान आहेत. याचा अर्थ असा की सुटे भागांशी संबंधित कोणतीही कमतरता किंवा समस्या कधीही उद्भवणार नाहीत.
- ते १५.२७ मीटर आहे. उंच, १०.८० मी. रुंद, ५.३४ मी. ते जास्त आहे. त्याचे वजन १०,६०० किलो आहे.
- त्याचा वेग १,९१२ किमी प्रतितास आहे. त्याची मारा क्षमता ३७०० किमी आहे. ते ५० हजार फूट उंचीपर्यंत उडते.
- जहाजविरोधी हल्ल्यासाठी ते सर्वोत्तम मानले जाते. अणुऊर्जा प्रकल्पांवर हल्ला करण्याच्या दृष्टिकोनातूनही त्याची रचना करण्यात आली आहे.
पहिल्या खेपेस २-३ वर्षे लागू शकतात आयएनएस विक्रांतच्या चाचण्या सुरू झाल्या आहेत. तिच्या डेकवरील लढाऊ ऑपरेशन्सची चाचणी घेणे बाकी आहे. करार झाल्यानंतर तांत्रिक आणि खर्चाशी संबंधित औपचारिकता पूर्ण होण्यासाठी किमान एक वर्ष लागेल.
तज्ज्ञांच्या मते, राफेल नौदलासाठी देखील योग्य आहे कारण हवाई दलाने राफेलच्या देखभालीशी संबंधित पायाभूत सुविधा आधीच तयार केल्या आहेत. हे नौदलासाठी देखील उपयुक्त ठरेल. यामुळे खूप पैसे वाचतील.
सूत्रांचे म्हणणे आहे की राफेल-एमची पहिली खेप येण्यासाठी २-३ वर्षे लागू शकतात. हवाई दलासाठी ३६ राफेल विमानांचा करार २०१६ मध्ये झाला होता आणि त्याची डिलिव्हरी पूर्ण होण्यासाठी ७ वर्षे लागली.
जेव्हा नौदलाकडे मिग-२९ होते तेव्हा राफेल-एमची गरज का पडली?
- आयएनएस विक्रांतचे एव्हिएशन फॅसिलिटी कॉम्प्लेक्स (एएफसी) मिग-२९ लढाऊ विमान सामावून घेण्यासाठी डिझाइन करण्यात आले होते. मिग हे रशियन बनावटीचे लढाऊ विमान आहे, जे अलिकडच्या काळात त्याच्या अपघातांमुळे चर्चेत आहे. त्यामुळे, भारतीय नौदल पुढील काही वर्षांत आपल्या ताफ्यातून मिग विमाने पूर्णपणे काढून टाकणार आहे.
- मिग विमानांमधील समस्यांमुळे नौदलाला हे लक्षात आले की त्यांना मिग विमानांच्या जागी राफेल-एम किंवा एफ-१८ सुपर हॉर्नेट लढाऊ विमाने आणावी लागतील.
- २०२२ मध्ये नौदलाने सांगितले की विक्रांत हे मिग-२९ ची जागा घेण्यासाठी डिझाइन केले होते परंतु ते बदलण्यासाठी अधिक चांगल्या डेक-आधारित लढाऊ विमानाच्या शोधात होते.
- यासाठी फ्रान्सच्या राफेल-एम आणि अमेरिकेच्या बोईंग एफ-१८ ‘सुपर हॉर्नेट’ लढाऊ विमानांच्या खरेदीसाठीही चर्चा सुरू आहे, परंतु आता नौदलाने फ्रान्सची राफेल-एम खरेदी करण्यास सहमती दर्शविली आहे.
- खरं तर, नौदलाने प्रथम गोव्यात फ्रेंच राफेल-एम आणि अमेरिकन एफ-१८ सुपर हॉर्नेट विमानांची चाचणी घेतली. चाचणीनंतर, नौदलाने संरक्षण मंत्रालयाला सांगितले की राफेल-एम त्यांच्या गरजांसाठी सर्वात योग्य आहे. अशाप्रकारे, राफेल-एमने चाचणी जिंकली आणि नौदलाने आपल्या करारासाठी पुढे वाटचाल केली.
- येत्या काही वर्षांत, नौदलाने विक्रांतवर तेजस हलक्या लढाऊ विमानाची नौदल आवृत्ती तैनात करण्याची योजना आखली आहे. तेजस हे देशात तयार केले जाणारे ट्विन-इंजिन डेक-आधारित लढाऊ विमान आहे.
- तथापि, डीआरडीओ द्वारे बनवले जाणारे तेजस तयार होण्यासाठी अजूनही ५-६ वर्षे लागतील. २०३०-२०३२ पर्यंत नौदलाला ते मिळण्याची शक्यता आहे.
- चीन आता त्यांच्या तिसऱ्या विमानवाहू युद्धनौकेची चाचणी घेत आहे. त्याचे वजन ८० हजार टनांपेक्षा जास्त आहे. यापूर्वी, त्यांनी चिनी नौदलात ६०,००० टन लिओनिंग आणि ६६,००० टन शेडोंगचाही समावेश केला आहे. अशा परिस्थितीत, चीनशी स्पर्धा करण्यासाठी भारत आपल्या नौदलाची ताकद वाढवत आहे.
Doonited Affiliated: Syndicate News Hunt
This report has been published as part of an auto-generated syndicated wire feed. Except for the headline, the content has not been modified or edited by Doonited.
