मूव्ही रिव्ह्यू- सितारे जमीन पर: आमिर खानचा चित्रपट उत्कृष्ट अभिनय आणि संवादांसह डाउन सिंड्रोमकडे लक्ष वेधतो

काही वर्षांपूर्वी ‘तारे जमीन पर’ने भारतीय चित्रपटसृष्टीत अशी छाप सोडली की त्याचा प्रतिध्वनी आजही ऐकू येतो. हा एक हृदयस्पर्शी उपक्रम होता, ज्याने डिस्लेक्सियासारख्या विषयावर मुख्य प्रवाहातील चित्रपटात चर्चा सुरू केली.

आता ‘सितारे जमीन पर’ या चित्रपटाद्वारे आमिर खान एक पाऊल पुढे गेला आहे. यावेळी त्याने एका अधिक गुंतागुंतीच्या विषयाकडे लक्ष वेधले आहे- डाउन सिंड्रोम आणि न्यूरो डायव्हर्जन्स. हे सहसा गैरसमज होतात.

पण या चित्रपटाला वेगळे करणारी गोष्ट म्हणजे त्याचा स्वर. यात भावनिकता नाही, वक्तृत्व नाही. त्याऐवजी, आमिरने दिग्दर्शक आर. एस. प्रसन्ना आणि लेखिका दिव्या शर्मा यांच्यासोबत मिळून विनोद, वेदना, उबदारपणा आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे सत्याने भरलेले एक जग निर्माण केले आहे.

या चित्रपटात डाउन सिंड्रोम आणि न्यूरोडायव्हर्जन्स सारख्या आजारांचे चित्रण करण्यात आले आहे.

मला सर्वात जास्त प्रभावित करणारी गोष्ट म्हणजे आमिरचा अभिनेता ते कथाकार होण्याचा प्रवास. तारे जमीन परमधील आदर्शवादी शिक्षक ते सितारे जमीन परमधील दोषपूर्ण, अहंकारी प्रशिक्षक – तो सतत शिकत आहे, आव्हाने स्वीकारत आहे हे तुम्हाला स्पष्टपणे दिसून येते. त्याचे पर्याय अधिक धाडसी झाले आहेत. त्याची पात्रे अधिक संवेदनशील आहेत. त्याचे कथाकथन पूर्वीपेक्षा अधिक प्रामाणिक वाटते.

ही कथा गुलशन नावाच्या एका नार्सिसिस्टिक बास्केटबॉल प्रशिक्षकाची आहे, ज्याला दारू पिऊन गाडी चालवल्याबद्दल न्यायालयाने समाजसेवेची शिक्षा सुनावली आहे. त्याला न्यूरोडायव्हर्जंट लोकांच्या एका टीमला प्रशिक्षण द्यावे लागते.

सुरुवातीला ते फक्त एक शिक्षा असल्यासारखे वाटते, परंतु हळूहळू त्याचे विचार, भावना आणि जीवन बदलते. त्याची अस्वस्थता, अनिच्छा आणि नंतर स्वीकृती, हे सर्व एक भावनिक सत्य समोर आणते, जे स्वतःचा आरसा असल्यासारखे वाटते, कारण आपल्याकडेही कोणत्या ना कोणत्या स्वरूपात ‘गुलशन’ आहे- ज्या गोष्टी आपल्याला समजत नाहीत, त्या स्वीकारण्यास आपण घाबरतो. आमिरने गुलशनच्या व्यक्तिरेखेतील अहंकार आणि आत्म-जागरूकता संतुलित पद्धतीने साकारली आहे.

चित्रपटात जेनेलिया डिसूझा ही त्याची पत्नी म्हणून प्रकाशकिरण आहे – तिचे प्रेम आणि आपुलकी गुलशनच्या आयुष्यात भावनिक स्पर्श जोडते, परंतु खरे स्टार म्हणजे दहा न्यूरो-डिव्हर्जंट कलाकार. त्यांचा अभिनय खरा आणि हृदयस्पर्शी आहे. त्या सर्व कलाकारांसाठी उभे राहून आदरांजली.

संपूर्ण टीमकडून संवेदनशील अभिनय मिळवल्याबद्दल दिग्दर्शक आर.एस. प्रसन्ना कौतुकास पात्र आहेत. काही लोक याला ‘तारे जमीन पर’चा आध्यात्मिक सिक्वेल म्हणत आहेत, पण माझ्यासाठी ‘तारे जमीन पर’ हा चित्रपट पूर्णपणे वेगळा आणि खास आहे.

आमिर आणि जेनेलिया पहिल्यांदाच पडद्यावर एकत्र दिसणार आहेत.

चित्रपटाचे खरे स्टार 10 न्यूरोडायव्हर्जंट कलाकार आहेत

चित्रपटात असे अनेक संवाद आहेत जे मनात राहतात, पण एक ओळ माझ्या मनात सतत घुमत राहिली ती म्हणजे: ‘प्रत्येकाचे स्वतःचे सामान्य असते.’ सरळ, खोलवर- कदाचित हेच वाक्य आजच्या जगाला सर्वात जास्त ऐकायला हवे. म्हणून- कोणताही पूर्वग्रह बाळगू नका. फक्त ‘सितारे जमीन पर’ पाहा. हा चित्रपट तुमचा स्वतःकडे आणि इतरांकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन बदलेल. चित्रपटाचे खरे स्टार म्हणजे दहा न्यूरो-डायव्हर्जंट कलाकार.