शिक्षण मंत्रालय कोचिंग सेंटर्सवरील निर्भरतेची चौकशी करणार: पॅनेल स्थापन; डमी शाळांची वाढती संख्या, प्रवेश परीक्षांची गरज आणि निष्पक्षता याचीही चौकशी केली जाईल

शिक्षण मंत्रालयाने ‘डमी स्कूल’, कोचिंग सेंटर आणि प्रवेश परीक्षांच्या वाढत्या संख्येची गरज आणि निष्पक्षता तपासण्यासाठी ९ सदस्यीय समिती स्थापन केली आहे. उच्च शिक्षण सचिव विनीत जोशी हे त्याचे अध्यक्ष असतील. ते विद्यार्थ्यांना कोचिंगशिवाय उच्च शिक्षण घेण्यास सक्षम करण्यासाठी सूचना देतील. विद्यार्थ्यांचे कोचिंग सेंटरवरील अवलंबित्व कमी करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे.

शालेय शिक्षण व्यवस्थेतील तफावत शोधून काढेल

शिक्षण मंत्रालयाच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले की, ‘शालेय शिक्षण व्यवस्थेतील त्रुटी ओळखण्याचा प्रयत्न समिती करेल, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांचे कोचिंग सेंटर्सवरील अवलंबित्व वाढले आहे.

यासोबतच, शाळांमध्ये रोट लर्निंग आणि टीकात्मक विचारसरणी, तार्किक तर्क, विश्लेषणात्मक कौशल्ये आणि नवोपक्रम यांचा अभाव ओळखला जाईल.

खरं तर, बहुतेक विद्यार्थी जेईई मेन्स आणि जेईई अॅडव्हान्स्ड सारख्या अभियांत्रिकी प्रवेश परीक्षांसाठी आणि एनईईटी सारख्या वैद्यकीय प्रवेश परीक्षांसाठी कोचिंग सेंटरवर अवलंबून असतात. हे विद्यार्थी डमी शाळांमध्ये प्रवेश घेतात जेणेकरून त्यांना वर्गात जावे लागू नये आणि त्यांचे संपूर्ण लक्ष कोचिंग सेंटरवर केंद्रित करता येईल. अशी मुले थेट बोर्ड परीक्षा देण्यासाठी जातात.

राज्य कोट्याचे फायदे मिळविण्यासाठी विद्यार्थी डमी शाळा निवडत आहेत

अनेक इच्छुक महाविद्यालयांमध्ये राज्य कोट्याचा फायदा घेण्यासाठी डमी शाळांमध्ये प्रवेश घेतात. उदाहरणार्थ, दिल्लीतून बारावी उत्तीर्ण झालेल्या विद्यार्थ्यांना दिल्लीच्या वैद्यकीय महाविद्यालयांमध्ये राज्य कोट्याचा लाभ मिळतो. अशा परिस्थितीत, अनेक मुले केवळ याच कारणासाठी दिल्लीच्या डमी शाळांमध्ये प्रवेश घेतात.

शिक्षण मंत्रालयाच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, ‘डमी शाळांमध्ये वाढ होण्यामागील कारणांची चौकशी केली जाईल. विद्यार्थ्यांना शाळेत शिकण्याऐवजी त्यांचा संपूर्ण वेळ कोचिंगमध्ये घालवता यावा म्हणून डमी शाळा स्थापन केल्या जात आहेत का हे देखील पाहिले जाईल. जर असे असेल तर ते कमी करण्यासाठी प्रयत्न केले जातील.’

शाळांमधील मूल्यांकनांची तपासणी केली जाईल

हे पॅनल शाळांमध्ये केलेल्या मूल्यांकनांची देखील तपासणी करेल. योग्य मूल्यांकनाचा अभाव विद्यार्थ्यांच्या समजुतीवर आणि स्पर्धा परीक्षांच्या तयारीवर कसा परिणाम करतो याचे विश्लेषण देखील केले जाईल. यासोबतच, उच्च शिक्षणाची वाढती गरज, प्रमुख संस्थांमध्ये जागांची कमतरता आणि अनागोंदीमुळे निर्माण होणाऱ्या कोचिंग सेंटरची आवश्यकता तपासली जाईल.

या पॅनेलमध्ये सीबीएसईचे अध्यक्ष, शालेय शिक्षण आणि उच्च शिक्षण विभागाचे सहसचिव, आयआयटी मद्रास, एनआयटी त्रिची, आयआयटी कानपूर आणि एनसीईआरटीचे प्रतिनिधी असतील. याशिवाय, केंद्रीय विद्यालये, नवोदय विद्यालये आणि खासगी शाळांच्या मुख्याध्यापकांनाही पॅनेलमध्ये स्थान दिले जाईल.