हिंदी सिनेसृष्टीतील ज्येष्ठ अभिनेत्री कामिनी कौशल यांचे निधन: दिलीप कुमार यांची पहिली प्रेयसी होत्या, बहिणीच्या निधनानंतर मेहुण्याशी लग्न करावे लागले

हिंदी चित्रपटसृष्टीतील प्रसिद्ध अभिनेत्री कामिनी कौशल यांचे आज वयाच्या ९७ व्या वर्षी निधन झाले. कामिनी कौशल हिंदी चित्रपटसृष्टीतील सर्वात वयस्कर अभिनेत्रींपैकी एक होत्या. त्या शेवटच्या आमिर खान आणि करीना कपूर स्टारर लाल सिंह चड्ढा या चित्रपटात दिसल्या होत्या. २०२३ मध्ये आलेल्या शाहिद कपूर आणि कियारा अडवाणी यांच्या कबीर सिंह या चित्रपटात त्यांनी शाहिद कपूरच्या आजीची भूमिका देखील साकारली होती.

टाईम्स ऑफ इंडियाच्या वृत्तानुसार, कामिनी कौशलच्या कुटुंबाने गोपनीयतेची मागणी केली आहे.

कामिनी कौशल सर्वाधिक मानधन घेणारी अभिनेत्री होत्या

कामिनी कौशल या १९४० च्या दशकातील सर्वात यशस्वी अभिनेत्रींपैकी एक होत्या. १९४७ आणि १९४८ मध्ये बॉक्स ऑफिस इंडियाच्या टॉप अभिनेत्रींच्या यादीत त्या पहिल्या क्रमांकावर होत्या. २०२२ मध्ये, त्यांचा समावेश आउटलुक इंडियाच्या ७५ सर्वोत्कृष्ट बॉलिवूड अभिनेत्रींमध्ये झाला.

कामिनी कौशल यांचे वडील वनस्पतिशास्त्राचे जनक होते

कामिनी कौशल यांचा जन्म १६ जानेवारी १९२७ रोजी लाहोर येथे झाला. त्यांचे वडील, प्राध्यापक शिवराम कश्यप, लाहोर येथील पंजाब विद्यापीठात वनस्पतिशास्त्राचे प्राध्यापक होते. त्यांना भारतात ब्रायोलॉजीचे जनक म्हणूनही ओळखले जाते. त्यांनी सहा नवीन वनस्पती प्रजाती शोधल्या. कामिनी दोन भाऊ आणि तीन बहिणींमध्ये सर्वात लहान होत्या. कामिनी सात वर्षांच्या असताना त्यांच्या वडिलांचे निधन झाले.

लहान वयातच, कामिनी कौशल यांनी ऑल इंडिया रेडिओसाठी प्रोग्रामिंग सुरू केले, त्यांना मासिक १० रुपये पगार मिळत होता. त्यानंतर त्यांनी लाहोरच्या सरकारी महाविद्यालयातून इंग्रजी साहित्यात बीए (ऑनर्स) पदवी मिळवली. दरम्यान, १९४६ मध्ये चेतन आनंद यांनी त्यांना त्यांच्या ‘नीचा नगर’ या चित्रपटात भूमिका देऊ केली, ज्यामुळे त्यांच्या चित्रपट कारकिर्दीची सुरुवात झाली.

‘नीचा नगर’ हा चित्रपट कान्स चित्रपट महोत्सवात जाणारा आणि कान्स पुरस्कार जिंकणारा पहिला भारतीय चित्रपट आहे.

सात दशकांच्या चित्रपट कारकिर्दीत, कामिनी कौशल यांनी दो भाई, शहीद, नदिया के पार, जिद्दी, शबनम, पारस, उपकार, पूरब और पश्चिम, रोटी, कपडा और मकान यांसारख्या चित्रपटांत काम केले. वयानुसार, त्या हर दिल जो प्यार करेगा, चोरी चोरी, लगा चुनरी में दाग, चेन्नई एक्सप्रेस, कबीर सिंग आणि लाल सिंग चड्ढा यांसारख्या चित्रपटांमध्ये दिसल्या आहेत.

बहिणीच्या दुःखद मृत्यूनंतर, मेहुण्याशी लग्न करावे लागले

कामिनी कौशल यांनी १९४८ मध्ये बी.एस. सूद यांच्याशी लग्न केले. बी.एस. सूद हे कामिनी कौशल यांच्या मोठ्या बहिणीचे पती होते. त्यांना दोन मुले होती. १९४८ मध्ये त्यांच्या बहिणीचा रस्ता अपघातात मृत्यू झाला आणि कामिनी कौशल यांनी त्यांच्या मुलांना वाढवण्यासाठी त्यांच्या बहिणीच्या पतीशी लग्न केले.

दिलीप कुमार यांची पहिली प्रेयसी कामिनी कौशल होती

१९४८ मध्ये आलेल्या ‘शहीद’ चित्रपटात कामिनी कौशल दिलीप कुमार यांच्यासोबत दिसल्या. विवाहित असूनही, या चित्रपटाच्या चित्रीकरणादरम्यान कामिनी कौशलला दिलीप कुमार आवडत होते. दिलीप कुमार देखील त्यांच्याशी लग्न करू इच्छित होते, परंतु त्यांनी नकार दिला.

भावाच्या विरोधामुळे आणि कुटुंबाच्या नाराजीमुळे कामिनीला हे नाते संपवावे लागले.

शहीद चित्रपटाच्या सेटवर काढलेला कामिनी कौशल आणि दिलीप कुमार यांचा फोटो.

कामिनी म्हणाल्या होत्या – आम्ही दोघेही विस्कळीत झालो होतो

२०१४ मध्ये एका ग्लॅमर मासिकाशी बोलताना कामिनी म्हणाली होती, “त्यांनी (दिलीप साहेबांनी) त्यांच्या चरित्रात लिहिले आहे की माझ्यापासून वेगळे झाल्यानंतर ते तुटून पडले होते. पण सत्य हे आहे की आम्ही दोघेही तुटून पडलो होतो. आम्ही एकमेकांसोबत खूप आनंदी होतो. पण मी काय करू शकते? आता पुरे झाले, मी जात आहे असे सांगून मी कोणाशीही (माझ्या पतीशी) विश्वासघात करू शकत नाही. मी माझ्या दिवंगत बहिणीला कसे तोंड देऊ शकते? माझे पती खूप चांगले व्यक्ती आहेत. हे का घडले हे त्यांना समजले. कोणीही प्रेमात पडू शकते.”

जेव्हा दिलीप कुमार कामिनीला पाहिल्यानंतर ओळखू शकले नाहीत

अनेक वर्षांनंतर, २०१३ मध्ये दिवंगत अभिनेते प्राण यांच्या चौथ्या अंत्यसंस्कारात दिलीप कुमार आणि कामिनी कौशल पुन्हा भेटले. दिलीप कुमार त्यांच्या पत्नी सायरांसोबत आले. त्यांची खुर्ची कामिनी कौशल यांच्या शेजारीच ठेवण्यात आली होती. त्यावेळी दिलीप कुमार ९० वर्षांचे होते आणि कामिनी ८६ वर्षांच्या होत्या. तथापि, दिलीप कुमार कामिनीला ओळखू शकले नाहीत.

२०१४ मध्ये एका मुलाखतीदरम्यान कामिनी म्हणाल्या होत्या, “जेव्हा दिलीप साहेबांनी माझ्याकडे एक निरागस नजर टाकली तेव्हा माझे मन दुखावले होते. खरं तर, तोपर्यंत त्यांना कोणालाही ओळखणे कठीण होत होते. हे पाहून मला खूप वाईट वाटले आणि मी तेथून निघून गेले.”