मुंबई-दिल्लीसारख्या विमानतळांवर मोठ्या सुरक्षा त्रुटी: DGCA म्हणाले- धावपट्टीवरील मार्किंग अस्पष्ट, विमानाचे टायर खराब झालेत

१२ जून रोजी अहमदाबादमध्ये झालेल्या विमान अपघातानंतर, नागरी विमान वाहतूक महासंचालनालय (DGCA) देशभरातील विमानतळांवर तपास पथके पाठवत आहे. तपासानंतर असे समोर आले की, मुंबई आणि दिल्लीसह अनेक प्रमुख विमानतळांवर मोठ्या सुरक्षा त्रुटी आहेत.

मंगळवारी डीजीसीएने हा अहवाल प्रसिद्ध केला. त्यात म्हटले आहे की, एका विमानतळावर धावपट्टीवरील रेषेचे मार्किंग अस्पष्ट होते. हे विमानांच्या लँडिंग आणि टेकऑफसाठी बनवले जातात. एका विमानतळावर, विमानाचे टायर टेकऑफपूर्वी जीर्ण झालेले आढळले. काही ठिकाणी कागदपत्रे योग्यरित्या राखली गेली नव्हती, तर काही ठिकाणी तक्रार पुस्तिका गहाळ असल्याचे आढळून आले. विमानतळांभोवती इमारतींच्या बांधकामाचा डेटा 3 वर्षांपासून अपडेट करण्यात आला नव्हता.

२ पथकांनी उड्डाण ऑपरेशन्स आणि सुरक्षा मानकांची तपासणी केली डीजीसीएच्या संयुक्त महासंचालकांच्या देखरेखीखाली, दोन पथकांनी ७ पॅरामीटर्सवर तपासणी केली. ही तपासणी १९ जून नंतर करण्यात आली. एक पथक सकाळी काम तपासत होते आणि दुसरे पथक रात्री काम तपासत होते. या दरम्यान, फ्लाइट ऑपरेशन्स, फ्लाइट टाइमिंग, रॅम्प सेफ्टी, एअर ट्रॅफिक कंट्रोल (एटीसी), कम्युनिकेशन, नेव्हिगेशन आणि सर्व्हिलन्स सिस्टम आणि फ्लाइटपूर्व तपासणीचा समावेश होता.

अहमदाबाद अपघातानंतर कडक कारवाई

हा फोटो १२ जून रोजी अहमदाबाद अपघाताच्या काही क्षण आधी काढण्यात आला होता. एअर इंडियाचे विमान डॉक्टरांच्या वसतिगृहाशी धडकले. या घटनेनंतरच डीजीसीए सुरक्षा मानकांबाबत कठोर उपाययोजना करत आहे.

विमानतळ तपासणीत आढळले दोष, ४ मुद्दे

१. गेल्या तीन वर्षांपासून विमानतळावर अडथळे मर्यादा डेटा अपडेट केलेला नाही. विमानतळाच्या आजूबाजूच्या परिसरातील कोणत्याही प्रकारच्या उच्च अडथळ्याची (जसे की इमारती, टॉवर, झाडे, क्रेन इ.) संपूर्ण तपशील आणि उंची डेटा ठेवला जातो. हा डेटा अनेक विमानतळांवर अपडेट करण्यात आला नव्हता. एका विमानतळावर, विमानतळाभोवती नवीन बांधकाम केले गेले असले तरीही, हा डेटा 3 वर्षांपासून अपडेट करण्यात आला नव्हता.

हा डेटा का आवश्यक आहे: टेकऑफ आणि लँडिंग दरम्यान विमानाचा मार्ग पूर्णपणे स्पष्ट असणे आवश्यक आहे. जर धावपट्टीजवळ एखादी उंच इमारत किंवा इतर अडथळा असेल तर ते विमानासाठी धोकादायक ठरू शकते. याला अडथळा मर्यादा डेटा म्हणतात. हा डेटा पायलट, हवाई वाहतूक नियंत्रण आणि विमानतळ सुरक्षा मानकांसाठी महत्त्वाचा आहे.

२. टायर खराब झाल्यामुळे देशांतर्गत उड्डाणांना विलंब डीजीसीएला त्यांच्या तपासणीत असे आढळून आले की एका विमानतळावरून एक देशांतर्गत विमान उड्डाण करणार होते. त्यानंतर विमानाच्या टायर्सची स्थिती खराब असल्याचे लक्षात आले. हे टायर्स जीर्ण झाले होते. विमान दुरुस्त केल्यानंतरच विमानाला उड्डाण करण्याची परवानगी देण्यात आली. जीर्ण झालेल्या टायर्समुळे उड्डाणांना विलंब होत असल्याचे अहवालात म्हटले आहे.

टायर खराब झाल्यास काय धोका असतो: जीर्ण झालेल्या टायर्समधील पकड कमी होते. त्यामुळे विमान थांबवण्यासाठी जास्त अंतराची आवश्यकता भासते. धावपट्टी ओली असल्यास, जीर्ण झालेल्या टायर्समुळे विमान घसरू शकते. टेकऑफ किंवा लँडिंग दरम्यान जास्त भार असल्यास टायर फुटू शकतात.

३. विमानतळावरील धावपट्टीवरील मध्य रेषेच्या खुणा फिकट झाल्या आहेत. तपासणीत असे दिसून आले की, विमानतळावरील धावपट्टीवरील मध्य रेषा फिकट झाली होती. धावपट्टीच्या मध्यभागी एक पांढरी ठिपके असलेली रेषा आहे. ती पायलटला धावपट्टीचे केंद्र कुठे आहे हे सांगते. ही रेषा टेकऑफ आणि लँडिंग दरम्यान दिशा ठेवण्यास मदत करते.

मध्य रेषेचे चिन्ह फिकट झाल्यास धोका : लँडिंग दरम्यान विमान भरकटण्याचा धोका. जर मध्य रेषा स्पष्टपणे दिसत नसेल, तर विमान थोडे बाजूला उतरू शकते. यामुळे धावपट्टीवरून घसरण्याचा किंवा बाहेर जाण्याचा धोका वाढतो. विशेषतः लहान विमानतळांवर जिथे तांत्रिक मार्गदर्शन कमी असते, तिथे मध्य रेषेचे महत्त्व वाढते.

४. विमान प्रणालीतील दोष लॉगबुकमध्ये नोंदवले गेले नाहीत. एअरक्राफ्ट टेक्निकल लॉगबुक ही एक अधिकृत रेकॉर्ड बुक आहे. ज्यामध्ये प्रत्येक उड्डाणापूर्वी आणि नंतर विमानाची तांत्रिक स्थिती नोंदवली जाते. काही विमानतळांवरील तपासणी दरम्यान असे आढळून आले की, काही अहवाल बुकमध्ये नोंदवलेले नाहीत.

लॉगबुकमध्ये अहवाल गहाळ होण्याचा धोका काय आहे: जर एखाद्या बिघाडाची नोंद केली गेली नाही, तर पुढच्या वेळी तीच समस्या पुन्हा उद्भवू शकते. तंत्रज्ञांना कोणत्या सिस्टममध्ये समस्या आहे हे कळणार नाही. अज्ञात बिघाडांमुळे उड्डाणादरम्यान गंभीर आपत्कालीन परिस्थिती उद्भवू शकते (जसे की इंजिन बिघाड, हायड्रॉलिक गळती).