गाेवंशावर आलेल्या लम्पी या विषाणुजन्य आजाराचे संकट काेराेनाएवढेच भयंकर आहे. किंबहुना ताे जनावरांसाठी त्यापेक्षाही जीवघेणा आहे. काही वर्षांत वारंवार गाेवंशावर लम्पीने आघात केला आहे. प्रतिकारशक्ती कमी असलेली गाेवंशाची जनावरे या आजाराला लवकर बळी पडतात.
.
पश्चिम महाराष्ट्र, खान्देश, मराठवाडा आणि विदर्भातील जवळपास २० पेक्षा अधिक जिल्ह्यांमध्ये गाेवंशावर लम्पीचे संकट ओढवले आहे. पुणे, नाशिक, जळगाव, धुळे, नंदुरबार, अकोला, बुलढाणा, लातूर, जालना, सातारा, साेलापूरमध्ये त्याचा प्रभाव जाणवताे. लम्पी स्किन डिसीज (LSD) या विषाणुजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव मुख्यतः गायी आणि बैलांमध्ये दिसून येतो. त्यामुळे यंत्रणेच्या संपर्कात राहून आपल्या जनावरांना वेळीच लसीकरण करवून घेतले पाहीजे. गाेठा,पाणी आणि चारा याबाबत स्वच्छता आवश्यक आहे.
डास, माशांपासून जनावरे सांभाळा…
डास, माशी, गोचिड यांसारख्या कीटकांमार्फत याचा प्रसार होतो. सध्या पावसाचे दिवस असल्याने डास, माशी आणि गाेचिडांचे नियंत्रण हे पशुपालकांसमाेरचे सर्वात माेठे आव्हान आहे. राज्य शासनाने बाधित गावांमध्ये प्रतिबंधात्मक उपाय सुरू केले असून लसीकरण, फवारणी व जनजागृती मोहीम राबवली जात आहे. जनावरांमध्ये ताप, त्वचेवर गाठी, डोळे-नाकातून स्राव, लाळ गळणे अशी लक्षणे दिसल्यास जनावरे इतरांपासून वेगळी ठेवावीत आणि तात्काळ पशुवैद्यकांचा सल्ला घ्यावा. रोग वेळेत ओळखून उपचार केल्यास जनावरांचे प्राण वाचवता येतात. जनावरांना व्हिटॅमिन एसाठी हिरवा चारा, वैद्यकीय सल्ल्याने औषधे द्यावीत.
उपाययाेजना : गाेठ्यापासून लांब ठेवा
डास, माशी, गोचिड यांच्यामार्फत लम्पीचा प्रसार हाेताे, यापासून संरक्षण करावे. एखादे जनावर बाधित असेल तर त्याला गाेठ्यापासून लांब ठेवा, गाेठ्यात सकाळ, सायंकाळ कडूनिंबाच्या पानांचा धूर करावा, शक्य असेल तर बाधित जनावराला मच्छरदानीप्रमाणे जाळीने कव्हर करावे. यासाठी उपलब्धतेनुसार हवा खेळती राहील अशी ग्रीन नेट वापरू शकता, जेणेकरून इतर जनावरांवर तिकडेच डास, माशा येणार नाहीत. गाेठ्यातील शेण, मूत्राचे डबके स्वच्छ करा, त्यात चुना, राख किंवा ब्लीचिंग पावडर फवारावी. मूत्र निचऱ्याच्या जागी फिनाइल टाका, गाेठ्यातील ओलावा कमी करावा. संक्रमित जनावरांच्या थुंकी, लाळ, पू, शेण यांच्या संपर्कातून लम्पीचा प्रसार हाेताे, त्यामुळे निराेगी जनावरांना त्यांच्यापासून लांब ठेवावे. डाॅ. व्ही. जी फालक, माजी उपआयुक्त, पशुसंवर्धन विभाग, जळगावही लक्षणे…
जनावरांना उच्च ताप येतो, त्वचेवर ठिकठिकाणी २ ते ५ सेंमी व्यासाच्या कडक, उठून आलेल्या गाठी (गळफोड) होतात, मुख्यतः मानेवर, पाठीवर, पायांवर या गाठी दिसतात. नाक व डोळ्यातून चिकट पाणी किंवा पूस्राव हाेते. जनावरांच्या तोंडातून अधिक लाळ गळते. जनावरांची भूक कमी होते, दूध उत्पादन कमी होते. गाठींमुळे पायात वेदना होतात व जनावर लंगडते.
Doonited Affiliated: Syndicate News Hunt
This report has been published as part of an auto-generated syndicated wire feed. Except for the headline, the content has not been modified or edited by Doonited.
