पद्मविभूषण पंडित छन्नूलाल मिश्र यांचे निधन: मिर्झापूर येथे मुलीच्या घरी घेतला अखेरचा श्वास, काशीमध्ये होणार अंत्यसंस्कार; मोदींचे प्रस्ताविक राहिले

शास्त्रीय गायक आणि पद्मविभूषण पंडित छन्नुलाल मिश्रा यांचे गुरुवारी पहाटे निधन झाले. ते ८९ वर्षांचे होते. त्यांनी पहाटे ४:१५ वाजता त्यांची मुलगी नम्रता मिश्रा हिच्या मिर्झापूर येथील घरी अखेरचा श्वास घेतला. त्यांच्या शास्त्रीय संगीताने लोकांच्या हृदयात स्थान मिळवले. त्यांचे “खेले मसाने में होली…” हे गाणे अजूनही सर्वांच्या ओठांवर आहे.

नम्रता म्हणाल्या, “आज संध्याकाळी काशीतील मणिकर्णिका घाटावर अंत्यसंस्कार केले जातील. पंडित छन्नुलाल मिश्रा हे २०१४च्या लोकसभा निवडणुकीत पंतप्रधान मोदींचे प्रस्तावक होते.”

पंडित छन्नुलाल मिश्रा सात महिन्यांपासून आजारी होते. त्यांना अलिकडेच १७ दिवस रुग्णालयात दाखल करण्यात आले होते. ११ सप्टेंबर रोजी मिर्झापूर येथील त्यांच्या मुलीच्या घरी त्यांची प्रकृती आणखी बिकट झाली. छातीत दुखत असल्याची तक्रार केल्यानंतर त्यांना रामकृष्ण सेवाश्रम रुग्णालयात दाखल करण्यात आले.

१३ सप्टेंबरच्या रात्री त्यांना बीएचयूच्या सर सुंदरलाल रुग्णालयात आणण्यात आले. त्यांची प्रकृती सुधारल्यानंतर २७ सप्टेंबर रोजी त्यांना डिस्चार्ज देण्यात आला. त्यानंतर ते मिर्झापूर येथील त्यांच्या मुलीच्या घरी गेले.

हे छायाचित्र ११ सप्टेंबरचे आहे, पंडित छन्नुलाल मिश्रा यांना त्यांची मुलगी नम्रता यांनी मिर्झापूर येथील रुग्णालयात दाखल केले होते.

बीएचयूचा वैद्यकीय अहवाल आल्यानंतर, डॉक्टरांनी पंडित छन्नुलाल यांना तीव्र श्वसन त्रास सिंड्रोम (एआरडीएस), फुफ्फुसांचा तीव्र दाह, टाइप २ मधुमेह, उच्च रक्तदाब, ऑस्टियोआर्थरायटिस आणि वाढलेले प्रोस्टेट असल्याचे निदान केले.

जन्म: हरिहरपूर, आझमगड येथे पंडित छन्नुलाल मिश्रा यांचा जन्म ३ ऑगस्ट १९३६ रोजी उत्तर प्रदेशातील आझमगड येथील हरिहरपूर येथे झाला. त्यांचे आजोबा गुडाई महाराज शांता प्रसाद हे एक प्रसिद्ध तबला वादक होते. छन्नुलाल यांनी वयाच्या सहाव्या वर्षी त्यांचे वडील बद्री प्रसाद मिश्रा यांच्याकडून संगीताचे बारकावे शिकण्यास सुरुवात केली. वयाच्या नऊव्या वर्षी त्यांचे पहिले गुरू, किराणा घराण्याचे उस्ताद अब्दुल गनी खान यांनी त्यांना ख्यालवादन शिकवले. त्यानंतर त्यांना ठाकूर जयदेव सिंह यांनी प्रशिक्षण दिले.

बिहारमध्ये संगीताचे शिक्षण घेतले, ४ दशकांपूर्वी वाराणसीला आले पंडित छन्नुलाल हे त्यांच्या खयाल, ठुमरी, भजन, दादरा, कजरी आणि चैतीसाठी ओळखले जात होते. त्यांनी त्यांचे संगीत प्रशिक्षण बिहारमधील मुझफ्फरपूर येथे घेतले. जवळजवळ चार दशकांपूर्वी ते वाराणसीला गेले, जिथे त्यांनी त्यांच्या संगीताच्या सरावाला आणखी बळकटी दिली. शास्त्रीय आणि लोक शैलींच्या अद्वितीय मिश्रणासाठी ते राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर प्रसिद्ध होते.

हे छायाचित्र नोव्हेंबर २०२१ मधील आहे. तत्कालीन राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद पंडित छन्नुलाल मिश्रा यांना पद्मविभूषण पुरस्कार प्रदान करताना.

मोदींचे प्रस्तावक होते, पद्मभूषण आणि पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मानित पंडित छन्नुलाल मिश्रा यांनी काशी या पवित्र शहराला आपले कर्मस्थळ बनवले. येथे राहून त्यांनी शास्त्रीय संगीतात प्रभुत्व मिळवले. २००० मध्ये त्यांना संगीत नाटक अकादमी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. २०१० मध्ये त्यांना पद्मभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. २०१४ मध्ये ते पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचे प्रस्तावक बनले. २०२१ मध्ये त्यांना पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.

हा फोटो ऑक्टोबर २०१९चा आहे. कला आणि मनोरंजन जगतातील दिग्गजांसोबतच्या भेटीदरम्यान पंतप्रधान मोदींनी पंडित छन्नुलाल मिश्रा यांच्याशीही संवाद साधला.

त्यांच्या पत्नी आणि मुलीचा ४ दिवसांत कोरोनामुळे मृत्यू झाला पंडित छन्नुलाल मिश्रा यांच्या पत्नी आणि मुलीचे कोविड-१९ संसर्गामुळे निधन झाले. त्यांच्या पत्नी मनोरमा मिश्रा यांनी २६ एप्रिल २०२१ रोजी अखेरचा श्वास घेतला. त्यानंतर २९ एप्रिल २०२१ रोजी त्यांची मोठी मुलगी संगीता मिश्रा यांचे मैदागीन येथील एका खासगी रुग्णालयात निधन झाले.