भारताने निर्यात केला 2.7 मिलियन टन तांदूळ: पाकिस्तानपेक्षा सहा पट पुढे, आता 170 देशांमध्ये बासमतीचा सुगंध

भारताने बासमती तांदळाच्या निर्यातीचा नवा विक्रम प्रस्थापित केला आहे. या वर्षी एप्रिल ते ऑगस्ट या अवघ्या पाच महिन्यांत देशाने २.७ दशलक्ष टन बासमती तांदळाची निर्यात केली, जी गेल्या वर्षीच्या तुलनेत ४,००,००० टनांनी जास्त आहे.

पाकिस्तान फक्त दहा लाख टन बासमती निर्यात करतो, तर भारत सहा दशलक्ष टनांपेक्षा जास्त बासमती निर्यात करतो. यावेळी निर्यातदारांनी ६.५ दशलक्ष टनांचे लक्ष्य ठेवले आहे.

जागतिक बासमती उत्पादन आणि निर्यात फक्त दोन देशांपुरती मर्यादित आहे: भारत आणि पाकिस्तान. तथापि, निर्यातीच्या बाबतीत भारताने पाकिस्तानला सहा पट मागे टाकले आहे. पाकिस्तान दरवर्षी फक्त दहा लाख टन बासमती तांदळाची निर्यात करतो, तर भारताने ६ दशलक्ष टनांपर्यंत निर्यात केली आहे. २०२५-२६ आर्थिक वर्षात ६.५ दशलक्ष टनांपर्यंत पोहोचण्याचे लक्ष्य आता आहे.

राईस मिलमध्ये तांदूळ काढल्यानंतर पॅकिंग केले जाते.

हरियाणाचे योगदान किती आणि कर्नालचे किती?

सतीश गोयल म्हणाले की, हरियाणाचा निर्यातीत ३५-४०% वाटा आहे. यातील करनाल जिल्ह्याचा वाटा जवळपास ७०% आहे. तथापि, एकूण निर्यातीच्या ५% देखील अमेरिकेत पोहोचत नाही. अमेरिकेने आपल्या तांदळावर ५०% कर लादला असल्याने, अमेरिकेने ते आयात करण्यास नकार दिल्यास आपल्या निर्यातदारांना आणि शेतकऱ्यांना काळजी करण्याची गरज नाही. जरी २००,००० किंवा २५०,००० टन माल अमेरिकेत पाठवला गेला नाही तरी त्याचा कोणताही परिणाम होणार नाही.

अमेरिकेच्या टॅरिफनंतर, आम्ही नवीन देशांचा शोध घेण्यास सुरुवात केली आहे. अलिकडेच, भारत सरकारसह आमचा संबंध जपानला गेला आणि आम्हाला आशा आहे की जपानी लोकांनाही आमच्या बासमती तांदळाचा सुगंध आवडेल. आम्ही जे काही लक्ष्य निश्चित केले आहे ते आम्ही साध्य करू. बासमती फक्त दोनच देशांमध्ये आहे – भारत आणि पाकिस्तान. त्या तुलनेत पाकिस्तान लहान आहे. जर आपण सरकारच्या भूमिकेबद्दल बोललो तर, गेल्या दहा वर्षांत आमची निर्यात दुप्पट झाली आहे – किंमत आणि प्रमाण दोन्ही.

बासमती पिकाचे उपग्रह सर्वेक्षण दरवर्षी केले जाते. तांदूळ निर्यात संघटनेची सर्वसाधारण सभा कर्नाल येथील नूर महल येथे झाली. त्याचे अध्यक्षपद एपेडाचे अध्यक्ष अभिषेक देव यांनी भूषवले. या बैठकीत संपूर्ण भारतातील १५० ते २७५ निर्यातदार सहभागी झाले होते. संपूर्ण देशात पिकवल्या जाणाऱ्या बासमती पिकाचे सर्वेक्षण केले जाते. हे सर्वेक्षण उपग्रहाद्वारे तसेच खाद्य सर्वेक्षणाद्वारे केले जाते. हे सर्वेक्षण आम्ही नियुक्त केलेल्या अवनिक कंपनीने केले होते. त्यांच्या अहवालानुसार, पुरामुळे पंजाबमध्ये काही नुकसान झाले आहे, परंतु एकूण आकडेवारी पाहिल्यास, नुकसान जास्त नाही, ते फक्त एक टक्के आहे.

कर्नालमधील भात गिरणीच्या चिमणीतून धूर निघत आहे.

पाच महिन्यांत ४ लाख टनांची वाढ नोंदवली गेली

ऑल इंडिया राईस एक्सपोर्टर्स असोसिएशनचे अध्यक्ष सतीश गोयल यांच्या मते, १ एप्रिल ते ३० ऑगस्ट २०२५ या कालावधीत २.७ दशलक्ष टन बासमती तांदळाची निर्यात करण्यात आली, जी गेल्या वर्षी याच कालावधीत २.३ दशलक्ष टन होती. ही केवळ पाच महिन्यांत ४००,००० टनांची वाढ दर्शवते. ही भारताच्या बासमती उद्योगासाठी एक मोठी उपलब्धी आहे.

गेल्या वर्षी निर्यातीचा विक्रम मोडला

२०२४-२५ मध्ये भारताने बासमती निर्यातीचा ऐतिहासिक विक्रम प्रस्थापित केला. त्या आर्थिक वर्षात ६ दशलक्ष टन बासमती निर्यात झाली, जी मागील वर्षी म्हणजेच २०२३-२४ मध्ये फक्त ५ दशलक्ष टन होती. ही एकाच वर्षात दहा लाख टनांची वाढ दर्शवते. उद्योग तज्ञांच्या मते, निर्यातीत ही वाढ सरकारी धोरणांमुळे आणि आंतरराष्ट्रीय मागणीत सातत्याने वाढ झाल्यामुळे झाली आहे.

गिरणीत तांदूळ पॅक करणारे कामगार.

अमेरिकेने शुल्क वाढवले ​​तरीही निर्यात पातळी उच्च राहील

अमेरिकेत वाढलेले शुल्क असूनही, भारतीय बासमतीच्या मागणीत कोणतीही घट झालेली नाही. गेल्या वर्षी, जेव्हा शुल्क लागू नव्हते, तेव्हा भारताने २,७०,००० टन निर्यात केली होती. आता, शुल्क लागू करूनही, तांदूळ निर्यातदारांना यावर्षी अमेरिकेत तेवढ्याच प्रमाणात किंवा २७० दशलक्ष टन बासमती पाठवण्याची अपेक्षा आहे.

भारतीय बासमतीचा सुगंध १७० देशांमध्ये पोहोचला

सतीश गोयल यांच्या मते, भारताचा बासमती तांदूळ आता १७० देशांमध्ये निर्यात केला जातो. सौदी अरेबिया, इराण आणि इराक हे प्रमुख निर्यातदार आहेत. एकटा सौदी अरेबिया दरवर्षी अंदाजे १० लाख टन बासमती तांदूळ पाठवतो, तर इराण आणि इराक एकत्रितपणे २० लाख टन निर्यात करतात. हे तिन्ही देश एकूण ३० लाख टन तांदूळ निर्यात करतात, जे भारताच्या एकूण निर्यातीपैकी जवळजवळ निम्मे आहे.

सतीश गोयल, अध्यक्ष, अखिल भारतीय तांदूळ निर्यात संघ.

सरकारी धोरणांमुळे निर्यात क्षमता वाढली

बासमती निर्यातीत ही वाढ पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या धोरणांमुळे झाली आहे. तांदूळ निर्यातदारांच्या मते, केंद्र सरकारची अनुकूल धोरणे, स्थिर परकीय व्यापार धोरण आणि गुणवत्ता नियंत्रणावर लक्ष केंद्रित केल्याने आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत भारताची प्रतिष्ठा मजबूत झाली आहे. म्हणूनच भारत १७० देशांमध्ये बासमती तांदळाचा सर्वात मोठा निर्यातदार म्हणून उदयास आला आहे.

कर्नाल नूर महल येथे देशभरातील भात गिरणी कामगारांचे स्वागत करताना प्रधान.

पुढील वर्षी ६.५ दशलक्ष टन उत्पादनाचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले

भारताने २०२५-२६ मध्ये ६.५ दशलक्ष टन बासमती तांदळाच्या निर्यातीचे लक्ष्य ठेवले आहे. सध्याच्या गतीमुळे हे लक्ष्य साध्य करणे कठीण होणार नाही असा विश्वास तांदूळ निर्यातदारांना आहे. वाढती जागतिक मागणी, गुणवत्ता सुधारणे आणि सरकारी धोरण स्थिरता यामुळे बासमती उद्योगाला सतत चालना मिळत आहे.