देशात 6 कोटी मृतांचे आधार कार्ड सक्रिय: बनावट खाती आणि फसव्या योजनांविषयी माहिती मिळवण्यासाठी UIDAI ने सुरू केले सर्वेक्षण

देशातील प्रत्येक नागरिकाला आधार क्रमांक देऊन १५ वर्षे झाली आहेत. या काळात १.४२ कोटींहून अधिक आधार कार्ड जारी करण्यात आले होते, परंतु ८ कोटींहून अधिक धारकांचा मृत्यू होऊनही, केवळ १.८३ कोटी कार्ड निष्क्रिय करण्यात आले आहेत. सुमारे ६ कोटी मृतांचे आधार क्रमांक अजूनही सक्रिय आहेत. यामुळे बँक फसवणूक, बनावट खाती आणि सरकारी योजनांच्या लाभांचा गैरवापर होण्याचा धोका वाढला आहे.

युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडिया (UIDAI) चे सीईओ भुवनेश कुमार यांच्या मते, UIDAI ला आतापर्यंत रजिस्ट्रार जनरल ऑफ इंडिया (RGI) कडून 15.5 दशलक्ष मृत व्यक्तींचा डेटा मिळाला आहे. नोव्हेंबर 2024 ते सप्टेंबर 2025 दरम्यान, यादीत अतिरिक्त 3.8 दशलक्ष व्यक्तींची भर पडली.

यापैकी १.१७ कोटी लोकांची ओळख पटली आहे आणि त्यांचे आधार कार्ड निष्क्रिय करण्यात आले आहेत. डिसेंबरपर्यंत २० दशलक्ष कार्ड निष्क्रिय होतील असा अंदाज प्राधिकरणाचा आहे.

UIDAI ने चार महिन्यांपूर्वी त्यांच्या वेबसाइटवर मृत्यू माहिती पोर्टल सुरू केले जेणेकरून कुटुंबातील सदस्य मृत व्यक्तीचे आधार ऑनलाइन निष्क्रिय करू शकतील. आतापर्यंत फक्त 3,000 लोकांनी ही माहिती प्रविष्ट केली आहे, त्यापैकी फक्त 500 प्रकरणांची पुष्टी झाली आहे आणि त्यांचे कार्ड निष्क्रिय करण्यात आले आहेत.

UIDAI चे सीईओ म्हणतात की मृत्यू नोंदणी अजूनही खूपच सामान्य आहे

भुवनेश कुमार म्हणाले, “आधार २०१० मध्ये सुरू करण्यात आला. दरम्यान, २०१६ पासून अंदाजे ८ कोटी आधार धारकांचा मृत्यू झाल्याचा अंदाज आहे. नागरी नोंदणी प्रणाली फक्त २५ राज्यांमधून डेटा प्रदान करते. उर्वरित राज्यांमधून डेटा संकलन सुरू आहे.”

त्यांनी पुढे स्पष्ट केले की जेव्हा आधार जारी करण्यास सुरुवात झाली तेव्हा देशात वार्षिक मृत्यूदर सुमारे ५६ लाख होता. त्यानंतर हा आकडा ८५ लाखांपर्यंत वाढला आहे. म्हणूनच, २०१६ पासून आम्ही ८० दशलक्ष मृत्यूंचा अंदाज लावत आहोत. मृत्यू नोंदणी अत्यंत अनौपचारिक राहिली आहे.

४८ लाख रेकॉर्ड जुळत नाहीत; ८० मृत जिवंत आहेत

१०० वर्षे ओलांडलेल्या ८.३ लाख आधार कार्डधारकांची तपासणी केली जाईल

बँका आणि रेशन व्यवस्थेतही गोंधळ होण्याची चिन्हे आहेत