
नवी दिल्ली4 मिनिटांपूर्वी
- कॉपी लिंक
केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळाने (CBSE) 2026 पासून वर्षातून दोनदा दहावीच्या बोर्ड परीक्षा घेण्याच्या नियमावलीच्या मसुद्याला मान्यता दिली आहे. सर्व भागधारक 9 मार्चपर्यंत मसुद्यावर आपला अभिप्राय देऊ शकतात. यानंतर धोरण अंतिम केले जाईल. मसुद्याच्या नियमांनुसार, परीक्षेचा पहिला टप्पा 17 फेब्रुवारी ते 6 मार्च दरम्यान चालेल, तर दुसरा टप्पा 5 मे ते 20 मे दरम्यान चालेल.
दोन्ही परीक्षांसाठी अर्ज करताना परीक्षा शुल्क एकत्रित आकारले जाईल.
गेल्या आठवड्यात 19 फेब्रुवारी रोजी, शिक्षण मंत्रालयाने सीबीएसई बोर्डाच्या सचिव आणि इतर शिक्षणतज्ज्ञांशी वर्षातून दोनदा बोर्ड परीक्षा घेण्याबाबत चर्चा केली होती. शिक्षणमंत्री धर्मेंद्र प्रधान यांनी सीबीएसई, एनसीईआरटी, केव्हीएस, एनव्हीएस आणि अनेक शालेय अधिकाऱ्यांशी वर्षातून दोनदा परीक्षा घेण्याबाबत चर्चा केली आणि त्यानंतर हा निर्णय घेण्यात आला.
जेईई प्रमाणे, बोर्ड परीक्षा दोनदा देणे पर्यायी असेल. त्याचा मसुदा ऑगस्ट 2024 मध्ये तयार करण्यात आला. यादरम्यान शिक्षण मंत्री धर्मेंद्र प्रधान म्हणाले होते – ज्याप्रमाणे विद्यार्थ्यांना अभियांत्रिकी महाविद्यालयांमध्ये प्रवेशासाठी वर्षातून दोनदा संयुक्त प्रवेश परीक्षा देण्याचा पर्याय आहे, त्याचप्रमाणे विद्यार्थी वर्षातून दोनदा दहावी किंवा बारावीची परीक्षा देऊ शकतील.

बोर्डाच्या परीक्षा साधारणपणे फेब्रुवारीमध्ये सुरू होतात आणि एक महिना चालतात.
तुम्हाला कोणता पर्याय मिळेल? सीबीएसईच्या परीक्षा वर्षातून दोनदा घेतल्या गेल्यानंतर, विद्यार्थ्यांचे सर्वोच्च गुण अंतिम मानले जातील. हे 2026-27 पासून लागू केले जाईल.
यामध्ये, विद्यार्थ्यांना तीन पर्याय असू शकतात
- वर्षातून एकदा परीक्षा द्या.
- दोन्ही परीक्षा द्या.
- जर तुम्ही एखाद्या विषयात चांगली कामगिरी केली नाही, तर तुम्हाला दुसऱ्या परीक्षेत तो विषय पुन्हा द्यावा लागेल.

नवीन प्रणाली लागू झाल्यानंतर कोणतीही पूरक परीक्षा होणार नाही.
वर्षातून दोनदा परीक्षा घेतल्यास काय बदल होतील? सूत्रांच्या माहितीनुसार, जर वर्षातून दोनदा परीक्षा देण्याची पद्धत सुरू केली, तर सीबीएसईला पेपरमधील हे अंतर लक्षणीयरीत्या कमी करावे लागू शकते. जेणेकरून दोन्ही परीक्षा घ्याव्यात आणि सर्व निकाल जूनपर्यंत जाहीर करावेत असा निर्णय घेता येईल. याचा अर्थ असा होऊ शकतो की परीक्षा एका आठवड्यात किंवा 10 दिवसांत पूर्ण कराव्या लागतील.
पुरवणी परीक्षा संपेल
नवीन प्रणाली लागू झाल्यानंतर कोणतीही पूरक परीक्षा होणार नाही. विद्यार्थ्यांना वर्षातून एकदा परीक्षेला बसण्याचा किंवा दोन्ही परीक्षा देण्याचा पर्याय असेल.
जर एखाद्या विद्यार्थ्याने दोन्ही परीक्षा दिल्या तर त्याचा/तिचा सर्वोत्तम गुण अंतिम मानला जाईल. तसेच, जर एखादा विद्यार्थी कोणत्याही विषयात चांगली कामगिरी करू शकत नसेल, तर तो/ती दुसऱ्यांदा तो विषय पुन्हा घेऊ शकेल.
जर सूत्रांवर विश्वास ठेवला तर, विद्यार्थ्याला पहिल्या आणि दुसऱ्या परीक्षेत सर्व विषयांची परीक्षा देणे आणि दुसऱ्या परीक्षेतही तेच परीक्षा देणे आवश्यक नाही. त्याचे गुण सुधारण्यासाठी, तो फक्त त्या विषयांच्या परीक्षेत बसू शकेल ज्या विषयांमध्ये त्याला चांगले गुण मिळाले नाहीत.
सुरुवातीला, हा नियम फक्त दहावी बोर्डासाठी असेल.
सुरुवातीला, केंद्र सरकार सीबीएसई संलग्न शाळांच्या दहावी बोर्ड परीक्षा सुरू करू इच्छिते. सीबीएसई अधिकाऱ्यांच्या मते, बारावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी हे कधी सुरू करायचे याचा निर्णय दहावीच्या दोन्ही परीक्षा किती यशस्वी होतात हे पाहिल्यानंतरच घेतला जाईल.
2026-27 पासून परदेशातही सीबीएसई अभ्यासक्रम सुरू होईल
मंत्रालयाने सरकारला 2026-27 या शैक्षणिक वर्षासाठी परदेशी शाळांसाठी जागतिक अभ्यासक्रम सुरू करण्याचे आदेश दिले. शिक्षण मंत्री धर्मेंद्र प्रधान यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या बैठकीत, सीबीएसईला पुढील शैक्षणिक वर्षात परदेशी शाळांसाठी सीबीएसई अभ्यासक्रम सुरू करण्याची योजना तयार करण्यास सांगण्यात आले आहे.
बैठकीनुसार, सीबीएसई पुढील वर्षापासून दुहेरी परीक्षा प्रणाली सुरू करेल. दहावीच्या बोर्ड परीक्षा फक्त दोन आठवड्यात पूर्ण करण्याचा विचारही बोर्ड करत आहे.
दहावीच्या बोर्डाच्या परीक्षा महिनाभर चालतात.
दहावीच्या बोर्डाच्या परीक्षेचा कार्यक्रम अशा प्रकारे तयार केला जातो की जर एखाद्या विद्यार्थ्याने एकाच वेळी दोन विषय निवडले असतील तर दोन्ही पेपर एकत्र किंवा एकाच तारखेला घेऊ नयेत.
याचा अर्थ असा की एक महिन्याचे वेळापत्रक असेल, ज्यामध्ये कधीकधी दोन पेपरमध्ये तीन ते 10 दिवसांचे अंतर असू शकते. उदाहरणार्थ, या वर्षी दहावीच्या बोर्ड परीक्षा 15 फेब्रुवारी 2025 पासून सुरू झाल्या आहेत आणि 18 मार्च 2025 पर्यंत चालतील.
विद्यार्थ्यांसाठी एक नवीन मार्ग उघडणे
विद्यार्थ्यांना अधिक संधी देण्यासाठी राष्ट्रीय शिक्षण धोरण 2020 मध्ये वर्षातून दोनदा बोर्ड परीक्षा घेण्याचा प्रस्ताव आहे. बोर्डाच्या परीक्षा सहसा फेब्रुवारीमध्ये सुरू होतात आणि ही वेळ फ्रेम नवीन दोन-परीक्षा प्रक्रियेसह सुरू राहण्याची शक्यता आहे.
देशातील काही भागात तीव्र हिवाळ्याच्या परिस्थितीमुळे, परीक्षा लवकर घेणे कठीण आणि आव्हानात्मक असेल, असे सूत्रांनी सांगितले. यामुळे विद्यार्थ्यांना अभ्यासासाठी कमी वेळ मिळेल.
19 फेब्रुवारी रोजी बैठक झाली.
शिक्षण मंत्री धर्मेंद्र प्रधान यांनी सीबीएसई, एनसीईआरटी, केव्हीएस, एनव्हीएस आणि अनेक शालेय अधिकाऱ्यांशी वर्षातून दोनदा परीक्षा घेण्याबाबत चर्चा केली. त्यांनी ट्विट करून ही माहितीही दिली.
राष्ट्रीय अभ्यासक्रम आराखड्यातही बोर्ड परीक्षा दोनदा घेण्याचा प्रस्ताव आहे.
गेल्या वर्षी ऑगस्टमध्ये, शिक्षण मंत्रालयाने राष्ट्रीय अभ्यासक्रम आराखडा (NCF) जारी केला. एनसीएफमध्येही विद्यार्थ्यांना वर्षातून दोनदा बोर्ड परीक्षा देण्याचा पर्याय देण्याबाबत चर्चा झाली. ऑक्टोबर 2023 मध्ये, शिक्षण मंत्री धर्मेंद्र प्रधान यांनी सांगितले होते की वर्षातून दोनदा बोर्ड परीक्षा होतील परंतु विद्यार्थ्यांना दोन्ही वेळा परीक्षा देणे आवश्यक राहणार नाही. विद्यार्थी जेव्हाही इच्छितात तेव्हा त्या प्रयत्नात बोर्ड परीक्षेला बसू शकतात.
जेईई प्रमाणे, बोर्ड परीक्षा दोनदा देणे पर्यायी असेल.
त्याचा मसुदा ऑगस्ट 2024 मध्ये तयार करण्यात आला. यादरम्यान शिक्षण मंत्री धर्मेंद्र प्रधान म्हणाले होते – ज्याप्रमाणे विद्यार्थ्यांना अभियांत्रिकी महाविद्यालयांमध्ये प्रवेशासाठी वर्षातून दोनदा संयुक्त प्रवेश परीक्षा देण्याचा पर्याय आहे, त्याचप्रमाणे विद्यार्थी वर्षातून दोनदा दहावी किंवा बारावीची परीक्षा देऊ शकतील.

दोन्ही बोर्ड परीक्षांमधील सर्वोत्तम गुण अंतिम गुणांसाठी विचारात घेतले जातील. तथापि, बोर्ड परीक्षा दोनदा देणे पूर्णपणे ऐच्छिक असेल.
सीबीएसई बोर्ड परीक्षा दोनदा घेण्यासाठी कॅलेंडर तयार करत आहे.
सीबीएसईला बारावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी एक कॅलेंडर अशा प्रकारे डिझाइन करावे लागेल की बोर्ड परीक्षा वर्षातून दोनदा पूर्ण अभ्यासक्रमासह घेता येतील आणि बारावीनंतर पदवीपूर्व अभ्यासक्रमांच्या प्रवेश प्रक्रियेवर कोणताही परिणाम होऊ नये.
माहितीनुसार, ऑगस्ट 2024 मध्ये शिक्षण मंत्रालयाच्या सूचनांनंतर, सीबीएसई वर्षातून दोनदा परीक्षा आयोजित करण्यासाठी लॉजिस्टिक्स म्हणजेच पद्धतशीर पद्धतीने नियोजन करत आहे.
Doonited Affiliated: Syndicate News Hunt
This report has been published as part of an auto-generated syndicated wire feed. Except for the headline, the content has not been modified or edited by Doonited.