नवी दिल्ली7 तासांपूर्वी
- कॉपी लिंक
दिल्ली-एनसीआरमध्ये १० वर्षे जुन्या डिझेल आणि १५ वर्षे जुन्या पेट्रोल वाहनांवर बंदी घालण्याच्या आदेशाला सर्वोच्च न्यायालयाने मंगळवारी स्थगिती दिली. पुढील सुनावणी चार आठवड्यांनंतर होईल असे न्यायालयाने म्हटले आहे. तोपर्यंत, जुने वाहन असल्याच्या आधारे कोणत्याही वाहन मालकावर कोणतीही कारवाई करू नये.
सरन्यायाधीश बीआर गवई, न्यायमूर्ती के विनोद चंद्रन आणि न्यायमूर्ती एनव्ही अंजारिया यांच्या खंडपीठाने हा आदेश दिला. या प्रकरणात दिल्ली सरकारची बाजू सॉलिसिटर जनरल तुषार मेहता यांनी मांडली. जुन्या वाहनांवरील बंदीतून दिलासा देण्याची विनंती त्यांनी केली होती.
मेहता म्हणाले की, बरेच लोक त्यांची वाहने मर्यादित कालावधीसाठी वापरतात, जसे की घरापासून ऑफिसपर्यंत प्रवास करणे. अशी वाहने एका वर्षात २००० किमी देखील धावू शकत नाहीत, परंतु सध्याच्या नियमानुसार, अशी वाहने १० वर्षांनी विकावी लागतील.
हे प्रकरण असे समजून घ्या
- दिल्लीतील वाढत्या प्रदूषणाच्या पार्श्वभूमीवर २०१५ मध्ये जुन्या वाहनांवर बंदी घालण्यात आली. प्रदूषण पातळी कमी करण्यासाठी राष्ट्रीय हरित न्यायाधिकरण (NGT) ने दिल्ली-एनसीआरमध्ये जुन्या वाहनांना चालवण्यास परवानगी देऊ नये असा आदेश दिला होता. २०१८ मध्ये सर्वोच्च न्यायालयानेही २०१५ चा हा आदेश कायम ठेवला.
- यानंतर, दिल्ली सरकारने या बंदीला सर्वोच्च न्यायालयात आव्हान दिले. त्यात म्हटले आहे की – ‘या निर्बंधांना कोणताही वैज्ञानिक आधार नाही.’ एनसीटी सरकारच्या याचिकेत २०१८ मध्ये सर्वोच्च न्यायालयाने दिलेल्या आदेशाचा आढावा घेण्याची मागणीही करण्यात आली आहे, ज्यामध्ये दिल्ली-एनसीआरमध्ये १० वर्षे जुन्या डिझेल आणि १५ वर्षे जुन्या पेट्रोल वाहनांवर बंदी घालण्यात आली होती.
- सरकारने बंदीची प्रभावीपणे अंमलबजावणी करताना लॉजिस्टिक आव्हाने आणि पायाभूत सुविधांचा अभाव असल्याचे कारण दिले. त्यानंतर, एअर क्वालिटी मॅनेजमेंट कमिशनने (CAQM) दिल्ली-एनसीआरमध्ये अशा वाहनांमध्ये इंधन भरण्यावर बंदी १ नोव्हेंबरपासून लागू करण्याचे निर्देश जारी केले.
- जुलैमध्ये, मुख्यमंत्री रेखा गुप्ता यांच्या नेतृत्वाखालील दिल्ली सरकारने “जुन्या वाहनांना इंधन नाही” धोरण लागू केले. तथापि, सार्वजनिक निषेधांमुळे घोषणा झाल्यानंतर दोन दिवसांनी हे धोरण मागे घेण्यात आले.
दिल्लीत वाहनांमुळे प्रदूषण १२% वाढले
२०२३-२४ च्या आर्थिक सर्वेक्षणानुसार, दिल्लीत सुमारे ८० लाख वाहने आहेत. ही वाहने सर्वात कमी प्रदूषण करणारे कण PM २.५ उत्सर्जित करतात. दिल्लीतील ४७% प्रदूषण या वाहनांमधून उत्सर्जित होते. ही वाहने केवळ हानिकारक वायू उत्सर्जित करत नाहीत, तर धुळीमुळे होणारे प्रदूषण देखील करतात. या वाहनांमुळे दिल्लीत १२% प्रदूषण वाढले आहे.
दिल्लीची हवा दररोज ३८ सिगारेट ओढण्याइतकी आहे
नोव्हेंबर २०१३ मध्ये, दिल्लीतील सरासरी प्रदूषण पातळी २८७ AQI होती. नोव्हेंबर २०२४ मध्ये, प्रदूषण पातळी सरासरी ५०० AQI च्या वर पोहोचली. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, २०१३ मध्ये, प्रदूषणामुळे एक व्यक्ती सरासरी १० सिगारेट इतका धूर श्वासावाटे घेत होती. २०२४ मध्ये, हा आकडा ३८ सिगारेटपर्यंत वाढला.
एअर क्वालिटी इंडेक्स म्हणजे काय?
एअर क्वालिटी इंडेक्स (AQI) हे एक प्रकारचे साधन आहे जे हवा किती स्वच्छ आणि शुद्ध आहे हे मोजते. त्याच्या मदतीने, त्यात असलेल्या वायू प्रदूषकांमुळे आपल्या आरोग्याला काय नुकसान होऊ शकते याचा अंदाज आपण लावू शकतो.
AQI प्रामुख्याने 5 सामान्य वायू प्रदूषकांच्या सांद्रतेचे मोजमाप करते. यामध्ये जमिनीवरील ओझोन, कण प्रदूषण, कार्बन मोनोऑक्साइड, सल्फर डायऑक्साइड आणि नायट्रोजन डायऑक्साइड यांचा समावेश आहे. तुम्ही तुमच्या मोबाईल फोनवर किंवा बातम्यांमध्ये AQI सहसा 80, 102, 184, 250 सारख्या संख्येत पाहिले असेल.
Doonited Affiliated: Syndicate News Hunt
This report has been published as part of an auto-generated syndicated wire feed. Except for the headline, the content has not been modified or edited by Doonited.
