Maharashtra Scholarship exam: महाराष्ट्र शासनाने शिष्यवृत्ती परीक्षेच्या संरचनेत महत्त्वपूर्ण परिवर्तन मंजूर केले आहे. पूर्वी इयत्ता पाचवी आणि आठवीसाठी असलेली ही परीक्षा आता इयत्ता चौथी आणि सातवीच्या विद्यार्थ्यांसाठी २०२५-२६ शैक्षणिक वर्षापासून राबवली जाईल. २०१५ च्या निर्णयानुसार पाचवी-आठवी केलेल्या बदलानंतर विद्यार्थ्यांची प्रविष्ट संख्या घटली होती, त्यामुळे स्थानिक स्वराज्य संस्थांतील सहभाग वाढवण्यासाठी हा निर्णय घेण्यात आला. यामुळे ग्रामीण-शहरी भागातील हुशार विद्यार्थ्यांना लवकरच प्रोत्साहन मिळून अभ्यासाची आवड वाढण्यास मदत होणार आहे.
परीक्षा वेळापत्रक
२०२५-२६ सत्रात इयत्ता पाचवी-आठवीची परीक्षा फेब्रुवारी २०२६ च्या दुसऱ्या किंवा तिसऱ्या रविवारी शेवटचाही वेळ असेल, तर नव्या इयत्ता चौथी-सातवीची परीक्षा एप्रिल किंवा मे २०२६ च्या रविवारी घेतली जाईल. २०२६-२७ पासून ही संरचना कायम राहील. याशिवाय, पूर्व उच्च प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षेचे नाव ‘प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (चौथी स्तर)’ आणि पूर्व माध्यमिक शिष्यवृत्ती परीक्षेचे नाव ‘उच्च प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (सातवी स्तर)’ असे बदलले जाईल. हे बदल शिष्यवृत्ती परीक्षा परिषदेमार्फत अंमलात येतील.
शिष्यवृत्ती रक्कम
होतकरू विद्यार्थ्यांना प्रोत्साहन देण्यासाठी इयत्ता चौथीसाठी वार्षिक ५,००० रुपये (मासिक ५०० रुपये) आणि इयत्ता सातवीसाठी ७,५०० रुपये (मासिक ७५० रुपये) शिष्यवृत्ती मंजूर झाली आहे. दोन्ही शिष्यवृत्तीचा कालावधी तीन वर्षांचा असेल. चौथी-पाचवीसाठी प्रत्येकी १६,६९३ आणि सातवी-आठवीसाठी प्रत्येकी १६,५८८ शिष्यवृत्ती संच उपलब्ध राहतील. १९५४ पासून चालू असलेली ही योजना गरीब, प्रज्ञावान विद्यार्थ्यांना आर्थिक आधार देते आणि इतरांना आदर्श घेण्यास प्रेरित करते.
पात्रता, वयोमर्यादा आणि शुल्क
महाराष्ट्राचे रहिवासी असलेले इयत्ता चौथी किंवा सातवीतील शासकीय, अनुदानित किंवा इतर मान्यताप्राप्त शाळेतील विद्यार्थी पात्र ठरतील. सीबीएसई, आयसीएसई शाळांसाठी विशेष अटी असतील. वयोमर्यादा: चौथीसाठी १ जूनसंदर्भात १० वर्षे (दिव्यांगांसाठी १४ वर्षे) आणि सातवीसाठी १३ वर्षे (दिव्यांगांसाठी १७ वर्षे). शुल्क: सामान्य विद्यार्थ्यांसाठी २०० रुपये (प्रवेश ५० + परीक्षा १५०), एससी/एसटी/भटक्या जमाती/दिव्यांगांसाठी १२५ रुपये (प्रवेश ५० + परीक्षा ७५). शाळांना २०० रुपये नोंदणी शुल्क भरावे लागेल.
अन्य सुविधा काय?
प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा इयत्ता चौथीसाठी विद्यानिकेतन प्रवेश परीक्षांसोबत एकत्रित घेतली जाईल. ही योजना केंद्राच्या सक्तीच्या शिक्षण कायद्याशी संनादित आहे आणि गुणवत्ता वाढीसाठी राबवली जाते. शालेय शिक्षण मंत्री दादा भुसे यांच्या सूचनेनुसार हा निर्णय झाला असून, विद्यार्थी व शिक्षकांच्या प्रगतीसाठी उपयुक्त ठरेल. यामुळे राज्यातील शैक्षणिक वातावरण अधिक उत्साही होईल आणि प्रतिभावान मुलांना लवकर ओळख मिळणार आहे.
FAQ
प्रश्न: शिष्यवृत्ती परीक्षेच्या स्तरात काय बदल झाले आहेत आणि ते कधीपासून लागू होतील?
उत्तर: महाराष्ट्र शासनाने शिष्यवृत्ती परीक्षेचा स्तर इयत्ता पाचवीऐवजी चौथी आणि आठवीऐवजी सातवी असा बदलला आहे. हा बदल २०२५-२६ शैक्षणिक वर्षापासून लागू होईल. इयत्ता पाचवी-आठवीची शेवटची परीक्षा फेब्रुवारी २०२६ मध्ये, तर चौथी-सातवीची नवीन परीक्षा एप्रिल किंवा मे २०२६ मध्ये होईल. २०२६-२७ पासून ही संरचना कायम राहील.
प्रश्न: शिष्यवृत्ती परीक्षेसाठी पात्रता आणि शुल्क किती आहे?
उत्तर: महाराष्ट्रातील शासकीय, अनुदानित, विनाअनुदानित किंवा मान्यताप्राप्त शाळांमधील इयत्ता चौथी किंवा सातवीचे विद्यार्थी पात्र ठरतील. वयोमर्यादा: चौथीसाठी १० वर्षे (दिव्यांगांसाठी १४ वर्षे), सातवीसाठी १३ वर्षे (दिव्यांगांसाठी १७ वर्षे). शुल्क: सामान्य विद्यार्थ्यांसाठी २०० रुपये (प्रवेश ५० + परीक्षा १५०), तर एससी/एसटी/भटक्या जमाती/दिव्यांगांसाठी १२५ रुपये (प्रवेश ५० + परीक्षा ७५). शाळांनी २०० रुपये नोंदणी शुल्क भरावे.
प्रश्न: शिष्यवृत्तीची रक्कम आणि फायदे काय आहेत?
उत्तर: इयत्ता चौथीसाठी वार्षिक ५,००० रुपये (मासिक ५०० रुपये) आणि सातवीसाठी ७,५०० रुपये (मासिक ७५० रुपये) शिष्यवृत्ती मिळेल, प्रत्येकी तीन वर्षांसाठी. चौथी-पाचवीसाठी प्रत्येकी १६,६९३ आणि सातवी-आठवीसाठी १६,५८८ शिष्यवृत्ती संच उपलब्ध आहेत. ही योजना गरीब, हुशार विद्यार्थ्यांना आर्थिक आधार देते, अभ्यासाची गोडी वाढवते आणि विद्यानिकेतन प्रवेशासह शैक्षणिक प्रगतीला चालना देते.
Doonited Affiliated: Syndicate News Hunt
This report has been published as part of an auto-generated syndicated wire feed. Except for the headline, the content has not been modified or edited by Doonited.
